Κύριε Δ/ντά
Είμαι επί αρκετά χρόνια πρόεδρος του Γεωπονικού Συλλόγου Λάρισας (του μεγαλύτερου στη χώρα μας) και έχω μάθει να σέβομαι τις διαφορετικές απόψεις, ακόμη και σε θέματα που γνωρίζω καλά, έστω και εάν οι αντίθετες θέσεις προέρχονται από άτομα με περιορισμένη σχέση στο αντικείμενο μου.
Όσα όμως διάβασα την φετινή Πρωτοχρονιά στις φιλόξενες στήλες της ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ Λάρισας με την υπογραφή του κ. Βασίλη Ζωγράφου σχετικά με το υπό αναθεώρηση Σχέδιο Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών (ΣΔΛΑΠ) του Υδατικού Διαμερίσματος Θεσσαλίας (ΥΔΘ) μου προκάλεσαν μεγάλη έκπληξη και πολλά ερωτηματικά.
Θα αρχίσω από μια σοβαρή ανακρίβεια που περιέχεται στην επιστολή του κ. Ζωγράφου και αφορά στην εντελώς ανυπόστατη πληροφορία πως «η κυβέρνηση έδωσε την εντύπωση πως δεν θα ασκούσε το δικαίωμα (της διαβούλευσης)» στο υπό αναθεώρηση ΣΔΛΑΠ.
Να όμως που το ΣΔΛΑΠ αναρτήθηκε στον ιστότοπο του αρμόδιου Υπουργείου (ΥΠΕΝ) προς διαβούλευση στις 31 Μαρτίου του 2023.
Συνεπώς το σχόλιο πως η κυβέρνηση ενήργησε «τελευταία στιγμή» είναι εντελώς αβάσιμο, ίσως και υποβολιμαίο.
Άλλωστε, όσοι παρακολουθούμε από κοντά τις εξελίξεις αυτές και συμμετείχαμε στον δημόσιο διάλογο, γνωρίζουμε πως η διαβούλευση στη Θεσσαλία υπήρξε πολύ ουσιαστική και συνέβαλαν σε αυτήν δεκάδες φορείς επιστημόνων και αγροτών, επιμελητήρια, τοπικές οργανώσεις κομμάτων, αυτοδιοικητικές παρατάξεις κοκ.
Θυμίζω ακόμη πως στην Λάρισα στις 20 Μαρτίου 2023, με την ευκαιρία του εορτασμού της Παγκόσμιας Ημέρας Νερού, διοργανώθηκε από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση, σε συνεργασία με την ΠΕΔ/Θεσσαλίας και το ΓΕΩΤΕΕ/Κ. Ελλάδος, ειδική εκδήλωση στην οποία κλήθηκαν οι μελετητές του ΣΔΛΑΠ να παρουσιάσουν τις προτάσεις τους και έγιναν ομιλίες και από άλλους αξιόλογους επιστήμονες.
Άλλη μια αντίστοιχη εκδήλωση, η «επίσημη» αυτή τη φορά, έλαβε χώρα στην Λάρισα στην αίθουσα της ΔΕΥΑΛ τον περασμένο μήνα, με προσκεκλημένο τον Γενικό Γραμματέα Υδάτων του Υπουργείου Περιβάλλοντος κ. Βαρελίδη, παρουσία και πάλι των μελετητών του επικεφαλής της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, του Περιφερειάρχη, της ΠΕΔ/Θ, των νεοεκλεγέντων Περιφερειάρχη και Δημάρχου Λαρισαίων και πολλών άλλων.
Μετά από όλα αυτά είναι απορίας άξιο που ο κ. ΒΖ στηρίζει την εκτίμηση του ότι η διαβούλευση επί του ΣΔΛΑΠ ξεκίνησε στο «παραένα της λήξης της προθεσμίας» !
Ερωτήματα επίσης προκαλεί το γεγονός πως ο ίδιος δεν συμμετείχε σε αυτές τις διαδικασίες, ούτε φυσικά στον δημόσιο διάλογο, αν και έως πριν λίγες εβδομάδες ήταν επικεφαλής της τοπικής οργάνωσης του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ αλλά και υποψήφιος περιφερειακός σύμβουλος με την παράταξη του εκλεγέντος Περιφερειάρχη κ. Κουρέτα !
Άραγε περίμενε πρώτα να φθάσει ο χρόνος της διαβούλευσης «στο παραένα», να αποφασίσει την αποχώρηση του από τον Σ-ΠΣ και μετά να τοποθετηθεί δημόσια για το ΣΔΛΑΠ ;
Φαίνεται όμως πως η παρέμβαση του κ. ΒΖ σαν κύριο στόχο της είχε τα έργα μεταφοράς νερού από τον Αχελώο (έργα «εκτροπής» όπως είναι ο επίσημος τίτλος τους), θέμα με το οποίο ασχολήθηκε επανειλημμένα (με το ίδιο μένος κατά των έργων) και στο παρελθόν.
Σε αυτά αναφέρεται το μεγαλύτερο μέρος του κειμένου του, ενώ το γεγονός πως προτάθηκαν εκ νέου στο υπό διαβούλευση ΣΔΛΑΠ είναι αυτό που προκάλεσε όχι μόνο την «έκπληξη» (όπως ο ίδιος δηλώνει) αλλά και μια ανομολόγητη και ακατανόητη σε εμάς, εχθρική στάση απέναντι σε αυτά.
Έστω και εάν διαφωνώ τελείως, σέβομαι την τοποθέτηση του κ. ΒΖ που ανοικτά δηλώνει πως η μεταφορά νερού προς ενίσχυση του υδατικού δυναμικού του ΥΔ Θεσσαλίας δεν είναι χρήσιμη και αναγκαία.
Ας τον κρίνουν για την θέση του αυτή οι αγρότες, οι αυτοδιοικητικοί και οι φορείς της Θεσσαλίας που ΟΛΟΙ ΑΝΕΞΑΙΡΕΤΩΣ έχουν ταχθεί υπέρ της ολοκλήρωσης και λειτουργίας των έργων αυτών, είτε με στόχο την δημιουργία ισχυρών αποθεμάτων ασφάλειας απέναντι σε (πολύ πιθανή) παρατεταμένη λειψυδρία, είτε ως αποθέματα προς αποκατάσταση του συσσωρευμένων ελλειμμάτων ύψους 3 δις κ. μ. υπόγειου νερού (δες ΣΔΛΑΠ 2017 – υπουργού Σ. Φάμελλου), είτε για την ενίσχυση των διαθέσιμων ποσοτήτων προς άρδευση, τουλάχιστον έως ότου κατασκευασθούν οι ταμιευτήρες πέριξ του κάμπου και επιτύχουμε τους στόχους της εξοικονόμησης (185 εκατ. κ. μ. – ΣΔΛΑΠ 2017) με νέα σύγχρονα έργα μεταφοράς νερού και αρδευτικών δικτύων.
Επίσης, με αυτές τις απόψεις που παρουσιάζει, ας φροντίσει ο ίδιος να διαφοροποιηθεί από την Περιφερειακή παράταξη με την οποία πολιτεύτηκε και να αποστασιοποιηθεί ξεκάθαρα από τον Περιφερειάρχη κ. Κουρέτα που με πρόσφατες δηλώσεις του τεκμηριώνει την αναγκαιότητα των έργων.
Προφανώς λοιπόν θα αποφύγω την παραπέρα παράθεση επιχειρημάτων «υπέρ» των έργων, μια ανούσια πλέον διαδικασία, η οποία αντικειμενικά «πριμοδοτεί» την στασιμότητα και απαλλάσσει μερικώς τις κυβερνήσεις από τις ευθύνες τους επί του πρακτέου.
Ούτε επίσης πρόκειται να συμβαδίσω με την λογική του κ. ΒΖ που χωρίς να προσφέρει στους αναγνώστες συγκεκριμένα στοιχεία προβαίνει σε αστήρικτους ισχυρισμούς για «απόρριψη» των έργων από την ΕΕ, για «διαφωνία» της ΕΕ που «μπορεί να τινάξει στον αέρα (!!) το σύνολο των σχεδίων», για τα ΣΔΛΑΠ της κυβέρνησης Σαμαρά που δήθεν «απορρίφθηκαν από την ΕΕ» και άλλες παρόμοιες ανακρίβειες (επιεικώς ο χαρακτηρισμός αυτός….).
Θα σταθώ όμως σε πιο ουσιαστικά ζητήματα.
- Απουσιάζει εντελώς από την τοποθέτηση του κ. ΒΖ το «δια ταύτα», δηλαδή τι προτείνει ο ίδιος για τα έργα αυτά.
Όπως είναι σαφές και ευκολονόητο, τα έργα Αχελώου είτε άμεσα θα ολοκληρωθούν και θα λειτουργήσουν, είτε θα «ακυρωθούν» όπως ανέκαθεν μας έλεγε ο Σ-ΠΣ.
Αυτό σημαίνει πως ΑΜΕΣΑ το ημιτελές φράγμα Συκιάς ΠΡΕΠΕΙ να κατεδαφιστεί και να αποκατασταθεί το κατεστραμμένο οικοσύστημα στον Αχελώο, ενώ η σήραγγα μεταφοράς (μήκους 17.400 μ.) ΠΡΕΠΕΙ να ολοκληρωθεί και να σφραγιστεί με τα προβλεπόμενα θυροφράγματα. Ποια από τις δυο αντίθετες και άκρως αποκλίνουσες αυτές επιλογές προκρίνει ο κ. ΒΖ ;
Μήπως σαν δημόσιο πρόσωπο όφειλε όλα αυτά τα χρόνια να το έχει ξεκαθαρίσει ώστε ούτε αυτός ούτε οι βουλευτές και τα στελέχη του Σ-ΠΣ να μην «εξαπατούν τους αγρότες της Θεσσαλίας», όπως εκείνος κατηγορεί άλλα πολιτικά πρόσωπα ;
- Ο κ. ΒΖ θεωρεί πως «τα προτεινόμενα έργα στα σχέδια διαχείρισης με τον νόμο Φάμελλου είναι υπεραρκετά» και πως «η κυβέρνηση Τσίπρα ήταν ειλικρινής με τους θεσσαλούς αγρότες».
Κρίνει επίσης πως η μεταφορά νερού από τον Αχελώο «φαντάζει απραγματοποίητο όνειρο», ενώ ταυτόχρονα «η απόφαση του ΣτΕ δεν κρίνει οικονομικά σκόπιμη την ολοκλήρωση των έργων».
Γιατί λοιπόν, μπροστά σε τόσα «ανυπέρβλητα» εμπόδια και εφόσον η «ειλικρινής» θέση τους ήταν η «ακύρωση» των έργων, οι αρμόδιοι υπουργοί δεν επέσπευσαν τις σχετικές τεχνικές μελέτες καθαίρεσης των εγκαταλειμμένων έργων, την έγκριση προϋπολογισμού εκτέλεσης τους και την παράλληλη εξασφάλιση των αναγκαίων πόρων χρηματοδότησης αυτής της καθαίρεσης ;
Γιατί η τότε κυβέρνηση δεν προώθησε επειγόντως την απόλυτα συμβατή με τις θέσεις της και τόσο αναγκαία περιβαλλοντική μελέτη αποκατάστασης του τοπίου στην περιοχή Αχελώου και την δρομολόγηση τη σχετικής διαβούλευσης σύμφωνα με τον νόμο ;
Που και γιατί «χάθηκε» η περιβόητη ευαισθησία τους για την προστασία του περιβάλλοντος στον ποταμό Αχελώο ;
Και ακόμη γιατί ο κ. Β Ζ που εξέφραζε τους θεσσαλούς δεν πίεσε με παρρησία δημόσια τον Σ-ΠΣ και την τότε κυβέρνηση να κάνει κάτι για την προστασία του οικοσυστήματος στο μπαζωμένο ποτάμι ;
3.Ο κ. ΒΖ κρίνει επίσης πως το ΣΔΛΑΠ του 2017 περιλάμβανε «….μικρά κατά βάση έργα, που κάλυπταν πάνω κάτω τις ανάγκες ….» και «είχε ρεαλισμό στην επιλογή των αρδευτικών έργων».
Ας μας πει λοιπόν ποια και πόσα έργα προώθησε προς υλοποίηση η κυβέρνηση Τσίπρα.
Και για να προλάβω τυχόν κοινοτυπίες και δικαιολογίες για έλλειψη χρημάτων, διευκρινίζω πως «προώθηση» θεωρώ και την εκπόνηση τεχνικών και περιβαλλοντικών μελετών, την έναρξη διαβούλευσης για την περιβαλλοντική αδειοδότηση έργων, την έναρξη διαδικασίας δημοπράτησης κοκ.
Να του θυμίσω επίσης πως σε κάποια έργα πολλές από αυτές τις διαδικασίες ήταν ήδη σε εξέλιξη όταν ανέλαβε ο κ. Τσίπρας.
Για παράδειγμα το σημαντικό έργο του ταμιευτήρα Πύλης Τρικάλων διέθετε προ Τσίπρα οριστική τεχνική και περιβαλλοντική μελέτη καθώς και περιβαλλοντική αδειοδότηση.
Μήπως ο κ. ΒΖ είδε κάτι να κινείται στην Πύλη επί Σ-ΠΣ που εμείς οι άλλοι δεν είδαμε ;
Μήπως έστω κάποιο άλλο έργο παραδόθηκε στην επόμενη κυβέρνηση σε φάση δημοπράτησης ;
Και εάν όχι, που βρίσκεται η «κριτική» του διάθεση με την οποία τότε ο ίδιος την είχε χάσει, ενώ τώρα καλεί τους «άλλους» να πορευτούν κρητικά απέναντι στην σημερινή κυβέρνησή ;
Πάντως όλα τα παραπάνω δεν σημαίνουν ότι εμείς ως θεσσαλοί είμαστε ικανοποιημένοι από την σημερινή κυβέρνηση σχετικά με τις εξελίξεις στα υδατικά έργα.
Όμως όλοι οι φορείς και εγώ προσωπικά είχαμε το θάρρος, είτε μέσα από την συλλογική προσπάθεια της Επιτροπής Διεκδίκησης (Ε.Δ.Υ.ΘΕ), είτε κατά την διαβούλευση του ΣΔΛΑΠ (δες σχετικές τοποθετήσεις), είτε απευθείας μέσα στη Βουλή, να παρουσιάσουμε την πραγματική εικόνα της κατάστασης στη Θεσσαλία, χωρίς διάθεση να δικαιολογήσουμε όσους ευθύνονται για αυτήν.
Το να προσπαθούν όμως κάποιοι να παρουσιάζουν το άσπρο μαύρο και να αποφεύγουν να πούνε, έστω και τώρα, με ειλικρίνεια τι ακριβώς προτείνουν για την τεράστια εκκρεμότητα των έργων Αχελώου, μάλλον δεν τους τιμά ιδιαίτερα.
Λάρισα 3/1/2024
Κώστας Γιαννακός, Πρόεδρος Γεωπονικού Συλλόγου Λάρισας
