Δύο από τα πιο σημαντικά ερωτήματα του Ευρωβαρόμετρου του Νοεμβρίου 2020 προς στους πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ήταν αν η πανδημία έχει επίπτωση στα προσωπικά τους εισοδήματα και ποια οικονομικά προβλήματα αντιμετωπίζουν κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
Στην έκθεσή του το Ευρωβαρόμετρο αναφέρει για την κατάσταση της οικονομίας στην ΕΕ:
- Η οικονομική πρόβλεψη του φθινοπώρου 2020 προβλέπει ότι η οικονομία της ζώνης του ευρώ θα συρρικνωθεί κατά 7,8% το 2020 και θα ανακάμψει με ανάπτυξη 4,2% το 2021 και 3% το 2022 και η οικονομία της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα συρρικνωθεί κατά 7,4% το 2020 και θα ανακάμψει με ανάπτυξη 4,1% το 2021 και 3% το 2022.
- Η πρόγνωσηγια τις απώλειες θέσεων εργασίας,προβλέπει αύξηση του ποσοστού ανεργίας στη ζώνη του ευρώαπό 7,5% το 2019 σε 8,3% το 2020 και 9,4% το 2021, ενώ το 2022 θα μειωθεί σε 8,9% και το ποσοστό ανεργίαςστην ΕΕ προβλέπεται να αυξηθεί από 6,7% το 2019 σε 7,7% το2020 και 8,6% το 2021, ενώ το 2022 θα μειωθεί σε 8,0%.
- Αναμένεται αύξηση των δημοσίων ελλειμμάτωνπολύ σημαντική σε ολόκληρη την ΕΕ φέτος. Η πρόβλεψη προβλέπει το συνολικό δημόσιο έλλειμμα της ζώνης του ευρώ θα αυξηθεί από 0,6% του ΑΕΠ το 2019 σεπερίπου 8,8% το 2020, ενώ θα μειωθεί σε 6,4% το 2021και σε 4,7% το 2022.
Επιπτώσεις της πανδημίας στα προσωπικά εισοδήματα
Περισσότερο από το ένα τρίτο των ερωτηθέντων στην ΕΕ (39%) δηλώνουν ότι η πανδημία έχει ήδη επηρεάσει τα προσωπικά τους εισοδήματα, το 27% δηλώνει ότι, παρόλο που δεν έχουν ακόμη δει αντίκτυπο, το περιμένουν στο μέλλον, ενώ το 27% δηλώνει ότι η πανδημία δεν θα έχει καμία επίδραση στα προσωπικά του εισοδήματα.
Σε πέντε κράτη μέλη, περισσότεροι από τους μισούς ερωτηθέντες λένε ότι η πανδημία έχει ήδη επηρεάσει τα προσωπικά τους εισοδήματα: Κύπρος (57%), Ελλάδα, Ισπανία, Ρουμανία (και οι τρεις 55%) και Βουλγαρία (53%). Αντίθετα, λιγότερο από το ένα τέταρτο των ερωτηθέντων λένε ότι έχουν ήδη δει αντίκτυπο στη Δανία (17%), στο Λουξεμβούργο (19%), στην Ολλανδία και τη Φινλανδία (και οι δύο 21%).
Περισσότεροι από τους μισούς ερωτηθέντες στη Δανία (54%) δηλώνουν ότι η πανδημία δεν θα έχει καμία επίδραση στο προσωπικό τους εισόδημα και αυτή η άποψη είναι επίσης ισχυρή μεταξύ των ερωτηθέντων στο Λουξεμβούργο (46%), στη Γερμανία (43%), στην Ολλανδία και στη Φινλανδία (και οι δύο 41%), ενώ μόνο ένα μικρό ποσοστό των ερωτηθέντων έχει την άποψη αυτή στην Κύπρο (9%), στην Ελλάδα (10%), στην Ισπανία και στη Ρουμανία (και οι δύο 11%).
Στην Ελλάδα, η οποία έχει το δεύτερο μεγαλύτερο ποσοστό στην ΕΕ μετά την Κύπρο, όσον αφορά την επίπτωση της πανδημίας στα προσωπικά εισοδήματα, το 55% δηλώνει ότι έχει ήδη απώλειες στο προσωπικό του εισόδημα, το 31,5% δηλώνει ότι, παρόλο που δεν έχει ακόμη δει αντίκτυπο, το περιμένει στο μέλλον, ενώ μόλις το 9,9% δηλώνει ότι η πανδημία δεν θα έχει καμία επίδραση στα προσωπικά του εισοδήματα.
Γενικά, ο αντίκτυπος της πανδημίας στο προσωπικό εισόδημα των ερωτηθέντων γίνεται πιο αισθητός σε χώρες της νότιας Ευρώπης παρά στο βορρά.
Οικονομικά προβλήματα κατά τη διάρκεια της πανδημίας στην ΕΕ
Η πλειονότητα των ερωτηθέντων (73%) δηλώνουν ότι έχουν αντιμετωπίσει οικονομικές δυσκολίες στην προσωπική τους ζωή από την έναρξη της πανδημίας.
Συγκεκριμένα στην ΕΕ, το 24% δηλώνει ότι δεν έχει οικονομικά προβλήματα, το 17% δηλώνει ότι έχει απώλεια εισοδήματος, το 14%ότι χρησιμοποιεί προσωπικές αποταμιεύσεις και το 13% ότι βιώνει ανεργία ή μερική ανεργία.Άλλα οικονομικά προβλήματα που δήλωσαν οι πολίτες,είναι η πληρωμή ενοικίου, λογαριασμών ή τραπεζικών δανείων (9%), η αίτηση οικονομικής βοήθειας(δανεικά) από φίλους (7%), η δυσκολία σε ποιοτικά και αξιοπρεπή γεύματα (5%), η πτώχευση(2%) και το 6% αναφέρει άλλα οικονομικά προβλήματα.
Η μη ύπαρξη οικονομικών προβλημάτων κυριαρχεί σε 17 από τα 27 κράτη μέλη, η απώλεια εισοδήματος είναι η πιο κοινή οικονομική δυσκολία που αντιμετωπίζουν οι ερωτηθέντες σε 5 χώρες, ενώ σε 5 χώρες το πιο κοινό πρόβλημα είναι η χρήση προσωπικών αποταμιεύσεων.
Στις περισσότερες χώρες, τα τρία πρώτα προβλήματα είναι η απώλεια εισοδήματος, η χρήση προσωπικών αποταμιεύσεων και η ανεργία, με εξαίρεση την Κύπρο, όπου δυσκολεύονται να πληρώσουν ενοίκια, λογαριασμούς ή τραπεζικά δάνεια.
Τα υψηλότερα ποσοστά που αναφέρουν απώλεια εισοδήματος από την έναρξη της πανδημίας είναι στην Ισπανία (22%), στην Ουγγαρία(41%), στην Ελλάδα (20%) και στην Κύπρο (19%), ενώ το Λουξεμβούργο (9%) και η Δανία (11%) έχουν τα χαμηλότερα ποσοστά.
Τα υψηλότερα ποσοστά χρήσης προσωπικών αποταμιεύσεων παρουσιάζονται στην Εσθονία (21%), στη Βουλγαρία (20%), στη Σλοβενία (20%) και στη Ρουμανία (19%) και τα χαμηλότερα στη Δανία (9%), στη Σουηδία, στην Ολλανδία, στη Γερμανία, στη Φινλανδία και στη Γαλλία (και οι πέντε 10%).
Η ανεργία ή η μερική ανεργία αναφέρονται ως οικονομικό πρόβλημα στην Αυστρία και στην Κροατία (και οι δύο 16%), ενώ τα χαμηλότερα ποσοστά παρατηρούνται στη Μάλτα (6%) και στο Λουξεμβούργο (7%).
Η δυσκολία στην πληρωμή ενοικίου, λογαριασμών ή τραπεζικών δανείων είναι συχνότερη στην Κύπρο (15%) και στην Ελλάδα (14%)και λιγότερο συχνή στη Δανία και στο Λουξεμβούργο (και οι δύο 4%).
Οι ερωτώμενοι έχουν ζητήσει οικονομική βοήθεια από φίλους στη Ρουμανία (10%), στη Λετονία, στην Ουγγαρία, στην Κύπρο, στην Κροατία και στη Βουλγαρία (και οι πέντε 9%) και τα χαμηλότερα ποσοστά τα συναντάμε στο Λουξεμβούργο, στην Ολλανδία και την Αυστρία (και οι τρεις 4%).
Τα υψηλότερα ποσοστά οικονομικής δυσκολίας για ποιοτικά και αξιοπρεπή γεύματα παρουσιάζονται στη Βουλγαρία και τη Ρουμανία (και οι δύο 8%), ενώ το χαμηλότερο ποσοστό παρατηρείται στη Δανία (2%).
Η Πολωνία, η Σουηδία, η Ουγγαρία και Ρουμανία έχουν το υψηλότερο ποσοστό ερωτηθέντων που αντιμετώπισαν πτώχευση (3%).
Συνοψίζοντας για την ΕΕ,τα υψηλότερα ποσοστά των ερωτηθέντων που έχουν αντιμετωπίσει κάποιο είδος οικονομικών προβλημάτων παρατηρήθηκαν στην Κύπρο και στην Ελλάδα (και οι δύο 89%), στην Ουγγαρία, στη Βουλγαρία(και οι δύο 88%) και στη Ρουμανία (85%), ενώ τα χαμηλότερα στη Δανία, στο Λουξεμβούργο (και οι δύο 46%) και στην Ολλανδία(52%).
Οικονομικά προβλήματα κατά τη διάρκεια της πανδημίας στην Ελλάδα
Στην Ελλάδα το 19,6% δηλώνει ότι έχει απώλεια εισοδήματος, το 14,5% ότι χρησιμοποιεί προσωπικές αποταμιεύσεις, το 14,3% ότι βιώνει ανεργία ή μερική ανεργία, το 13,7% ότι έχει δυσκολίες στην πληρωμή ενοικίου, λογαριασμών ή τραπεζικών δανείων, το 9,9% ότι δεν έχει οικονομικά προβλήματα, το 7,9% ότι έχει ζητήσει δανεικά από φίλους, το 5,7% ότι έχει δυσκολία σε ποιοτικά και αξιοπρεπή γεύματα και το 2,2% ότι αντιμετωπίζει πτώχευση.
Ο Νίκος Καρδούλας είναι Αγρονόμος Τοπογράφος Μηχανικός του Ε.Μ.Π.,MSc στην Αγγλία και Συνταγματάρχης ε.α.
