Το κλάδεμα των φυλλοβόλων καρποφόρων δένδρων γίνεται κατά την χειμερινή περίοδο (στο λήθαργο) και οπωσδήποτε πριν αρχίσει η διόγκωση των οφθαλμών και η έναρξη της νέας βλάστησης. Επειδή με το κλάδεμα ενδέχεται να επιταχυνθεί η έκπτυξη των οφθαλμών και να γίνει λίγο νωρίτερα καλό είναι σε παγετόπληκτες περιοχές να κλαδεύουμε αργότερα προς το τέλος της περιόδου του ληθάργου. Για την αποφυγή μετάδοσης ασθενειών στα δένδρα μας θα πρέπει να κλαδεύουμε με καλό ξηρό καιρό, ποτέ σε βροχερές ημέρες.
Με το κλάδεμα επιδιώκουμε δύο πράγματα: α) την διατήρηση του καλού σχήματος του δένδρου και β) την ισορροπία μεταξύ βλάστησης και καρποφορίας. Τα ο δεύτερο το επιτυγχάνουμε καλύτερα αν προηγουμένως έχουμε εξοικειωθεί με την αναγνώριση των καρποφόρων οργάνων (οφθαλμών, βλαστών) που διαφέρουν ανάλογα με το είδος του δένδρου.
Χρειάζεται το κλάδεμα των δένδρων;
Αν αφήσουμε τα δένδρα μας ακλάδευτα, θα αρχίσουν να αναπτύσσονται ανεξέλεγκτα με αποτέλεσμα να αποκτήσουν πολύ μεγάλο μέγεθος. Τα κλαδιά του θα αναπτυχθούν κατά μήκος, θα μπλεχθούν και δεν θα αφήνουν τον αέρα να διεισδύει στο εσωτερικό της κόμης των δένδρων. Θα δημιουργηθούν λαίμαργοι βλαστοί οι οποίοι θα μειώνουν την καρποφορία και θα μπλέκουν ακόμη περισσότερο με τους υπόλοιπους βλαστούς.
Οι καρποί θα παραμένουν μικροί σε μέγεθος, θα είναι μέτριας ποιότητας, αρκετοί θα σχηματίζονται σε πολύ υψηλές θέσεις πάνω στο δένδρο και θα είναι πολύ δύσκολο να τους φτάσουμε και επιπλέον το δέντρο θα σταματήσει να παράγει καρπούς κάθε χρόνο. Η βλάστηση και η καρποφορία σταδιακά θα απομακρύνονται από το κέντρο του δέντρου και θα αναπτύσσονται μόνο στις άκρες των κλαδιών και γενικά το εσωτερικό της κόμης των δέντρων θα απογυμνώνεται και θα αποκτά όλο και περισσότερο νεκρό ξύλο.
Που παράγονται οι καρποί στα φυλλοβόλα δέντρα;
Αυτή είναι μια από τις βασικές γνώσεις που πρέπει να έχει κάποιος για να μπορέσει να καταλάβει πως πρέπει να κλαδέψει. Τα μέρη πάνω στα οποί σχηματίζονται οι καρποί είναι ετήσιοι ή πολυετείς βλαστοί, οι οποίοι είναι εφοδιασμένοι με ειδικά όργανα που φέρουν οφθαλμούς (μάτια), από τους οποίους παράγονται αρχικά τα άνθη. Ανάλογα με το είδος του δένδρου υπάρχουν διαφορετικά τέτοια καρποφόρα όργανα.
Στη μηλιά και στην αχλαδιά πρώτα συναντάμε α) τις ανθοφόρες αιχμές ή κεντριά που είναι πολύ κοντές αιχμηρές κατασκευές μήκους 1-2 εκατοστών που βρίσκονται πάνω σε κλαδιά τα οποία έχουν ηλικία 2 ετών, β) τις λαμβούρδες οι οποίες έχουν προέλθει από κεντριά που έχουν καρποφορήσει και φαίνεται η ουλή του καρπού που αφαιρέθηκε, γ) από τους ασκούς οι οποίοι είναι μικρές και διογκωμένες κατασκευές που προέρχονται από λαμβούρδες, καθώς και δ) από λεπτούς βλαστούς (λεπτοκλάδια) που έχουν μήκος 10-15 εκατοστά.
Στα πυρηνόκαρπα συναντάμε α) τους μικτούς βλαστούς που έχουν μήκος 15 εκατοστά, β) τα λεπτοκλάδια που είναι ευλύγιστοι και λεπτοί βλαστοί 5-15 εκατοστά και γ) τις ανθοδέσμες ή μπουκέτα τα οποία είναι μικρές κατασκευές, μήκους 1-5 εκατοστά οι οποίες έχουν πάνω τους πολλούς ανθοφόρους οφθαλμούς (συνήθως 3-7).
Κύριοι στόχοι του χειμερινού κλαδέματος
Σε πρώτη φάση πρέπει να αφαιρεθούν από τη βάση τους όσοι βλαστοί είναι ξεροί ή έχουν σημάδια ασθενειών και προσβολών από εχθρούς. Στη συνέχεια αφαιρούνται οι βλαστοί που μπλέκονται πολύ και εκείνοι που έχουν κατεύθυνση προς το εσωτερικό της κόμης των δένδρων καθώς και οι λαίμαργοι βλαστοί. Βασικός στόχος είναι να διατηρήσουμε το σχήμα του δέντρου και να αυξήσουμε τον αερισμό αλλά και τν ποσότητα του ηλιακού φωτός που περνάει μέσα στην κόμη του. Επί πλέον το πόσο αυστηρό θα είναι το κλάδεμα που θα ακολουθήσουμε, θα εξαρτηθεί από τη ζωηρότητα των δέντρων. Δηλαδή, δέντρα που βλέπουμε κάθε χρόνο παράγουν πολύ βλάστηση κλαδεύονται σε μικρότερο βαθμό απ’ ότι εκείνα που φαίνονται ασθενικά.
Ιδιαίτερες απαιτήσεις ανάλογα με το είδος
Βερικοκιά: γίνεται επί πλέον απομάκρυνση κλαδιών με παλιά καρποφόρα όργανα για να ευνοηθεί ο σχηματισμός νέων. Για να το πετύχουμε αυτό απαιτείται να συνδυάσουμε το αραίωμα των κλαδιών που έχουν πολλά αδύνατα καρποφόρα όργανα με το κόψιμο των μακριών κλάδων στο 1/3 του μήκους τους ή στο ύψος ενός γερού πλάγιου βλαστού.
Ροδακινιά: σε σύγκριση με άλλα δένδρα το κλάδεμα της είναι αυστηρό, γιατί με αυτό απομακρύνουμε το 50% και πλέον των βλαστών του παρελθόντος έτους και επιλέγουμε για παραγωγή μικρούς βλαστούς με απόσταση μεταξύ τους 15-20 εκατοστά και με έκθεση στο φώς. Αφαιρούμε τους βλαστούς που καρποφόρησαν από τη βάση τους ή τους βραχύνουμε σε ένα βλαστό καλής ανάπτυξης κοντά στη βάση.
Μηλιά: οι ετήσιοι βλαστοί που δε θέλουμε, απομακρύνονται από τη βάση τους και δεν βραχύνονται. Επιπλέον, σκοπός μας είναι η ανανέωση των καρποφόρων οργάνων κατά 20-30%. Αυτά τα καρποφόρα όργανα, είτε ανανεώνονται με τρόπο ώστε να παραμένει το τμήμα εκείνο που βρίσκεται πιο κοντά στη βάση του πολυετούς βλαστού, είτε απομακρύνονται από τη βάση τους, εφόσον δε μπορούν να ανανεωθούν.
Αχλαδιά: οι βλαστοί του παρελθόντος έτους δε βραχύνονται, αλλά πρέπει να αφαιρούνται. Το κύριο καρποφόρο όργανο είναι οι αιχμές, ωστόσο και τα λεπτοκλάδια συμβάλλουν σημαντικά στην παραγωγή, για αυτό θα πρέπει να επιδιώκεται η διατήρηση μεγάλου μέρους τους.
cityfarmer.gr από agrotypos.gr
