Τι αλλάζει σε άδειες, ωράρια, υπερωρίες, προσλήψεις, ΕΑΣ και ψηφιακή κάρτα εργασίας, με το νέο εργασιακό νομοσχέδιο
Ανατροπές στον χάρτη της απασχόλησης προκαλεί το νέο εργασιακό νομοσχέδιο με τίτλο «Δίκαιη εργασία για όλους – Απλοποίηση της νομοθεσίας – Στήριξη στον εργαζόμενο – Προστασία στην πράξη» που παρουσίασε το υπουργείο Εργασίας, εισάγοντας, όπως υποστηρίζει, ένα πιο «ευέλικτο» μοντέλο αγοράς εργασίας. Στο επίκεντρο του σχεδίου βρίσκεται η επέκταση των μορφών απασχόλησης, με δυνατότητα εργασίας έως και 13 ώρες ημερησίως, αλλά και «εξπρές» διαδικασίες για προσλήψεις και αποχωρήσεις εργαζομένων, ακόμη και μέσω κινητού τηλεφώνου.
Το νέο πλαίσιο διευκολύνει σημαντικά τις εργοδοτικές πρακτικές, ανοίγοντας τον δρόμο για «συμβάσεις κατά παραγγελία», όπως τις αποκαλούν αρκετοί ειδικοί. Ταυτόχρονα, αλλάζει ριζικά ο τρόπος διευθέτησης του χρόνου εργασίας. Μια από τις πιο καθοριστικές αλλαγές είναι η θεσμοθέτηση της δυνατότητας τετραήμερης εργασίας καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους — και όχι μόνο σε εξαμηνιαία βάση, όπως ισχύει σήμερα. Η διευθέτηση αυτή θα μπορεί να γίνεται ανά εβδομάδα, μήνα ή ακόμη και σε ετήσια βάση, προσφέροντας μεγαλύτερη «ευελιξία» σε εργοδότες και εργαζόμενους.
Ωστόσο, παρά τις αυξημένες επιλογές, το νομοσχέδιο προβλέπει ρητά πως οποιαδήποτε αλλαγή στο ωράριο εργασίας θα απαιτεί την υποχρεωτική συναίνεση του εργαζόμενου, στοιχείο που αποτελεί – σύμφωνα με το υπουργείο – δικλείδα ασφαλείας για την αποφυγή αυθαιρεσιών. Το νέο πλαίσιο, πάντως, έχει ήδη προκαλέσει ποικίλες αντιδράσεις στους κόλπους της αγοράς και των συνδικάτων, με αρκετούς να κάνουν λόγο για «διάβρωση» των εργασιακών δικαιωμάτων.
Ευελιξία στη διευθέτηση χρόνου εργασίας – Νέα μορφή τετραημέρου
Το νομοσχέδιο εισάγει τη δυνατότητα τετραήμερης εργασίας καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους – και όχι μόνο για εξάμηνα όπως ίσχυε έως τώρα. Η αλλαγή απευθύνεται ιδιαίτερα σε εργαζόμενους με οικογενειακές υποχρεώσεις, προσφέροντας ταυτόχρονα προσαρμοστικότητα στις ανάγκες των επιχειρήσεων, κυρίως σε περιόδους αιχμής.
Η διευθέτηση του ωραρίου θα μπορεί να συμφωνείται σε εβδομαδιαία, μηνιαία ή ετήσια βάση, διατηρώντας πάντα το μέσο όρο των 40 ωρών εργασίας εβδομαδιαίως. Για παράδειγμα, μπορεί να υιοθετηθεί 10ωρη εργασία για δύο ημέρες, μειωμένο ωράριο για άλλες δύο και ρεπό την πέμπτη ημέρα.
Απαραίτητη προϋπόθεση για την αλλαγή είναι η ρητή συναίνεση του εργαζόμενου. Οι προηγούμενες ρυθμίσεις, όπως αναφέρεται, δεν εφαρμόστηκαν επαρκώς λόγω περίπλοκων διαδικασιών.
Fast track προσλήψεις από το κινητό – Αλλά και ταχύτερες απολύσεις
Προβλέπεται ταχύτατη διαδικασία πρόσληψης προσωπικού μέσω ειδικής εφαρμογής κινητού, ειδικά για περιόδους με αυξημένη ζήτηση (π.χ. αργίες, Σαββατοκύριακα), στους κλάδους της εστίασης και του τουρισμού. Ωστόσο, η διευκόλυνση αυτή συνοδεύεται και από ταχύτερες διαδικασίες λύσης της εργασιακής σχέσης, εφόσον το απαιτεί η λειτουργία των επιχειρήσεων.
Δυνατότητα 13ωρης ημερήσιας απασχόλησης στον ίδιο εργοδότη
Η ρύθμιση που επέτρεπε συνολικά έως 13 ώρες εργασίας σε δύο εργοδότες (8+5 ώρες) επεκτείνεται, πλέον, και στον ίδιο εργοδότη. Η νέα πρόβλεψη επιτρέπει 13ωρη εργασία την ημέρα υπό προϋποθέσεις:
- Τήρηση 11 ωρών ημερήσιας ανάπαυσης
- Μέγιστο 40 ώρες εργασίας ανά εβδομάδα
- Καταβολή των προβλεπόμενων μισθολογικών προσαυξήσεων
Σύμφωνα με την υπουργό, ένας εργαζόμενος θα μπορεί – εφόσον «συμφωνήσει» – να εργάζεται έως και 13 ώρες την ημέρα για τον ίδιο εργοδότη. Δηλαδή, το υπουργείο βαφτίζει τη στυγνή εκμετάλλευση «ευελιξία», επιτρέποντας τη νομιμοποίηση εξοντωτικών ωραρίων, υποτίθεται με τη συναίνεση του εργαζομένου.
Υπερωριακή απασχόληση και σε εκ περιτροπής εργασία
Για πρώτη φορά, θα είναι δυνατή η παροχή υπερωριών (με +40% προσαύξηση) και σε εργαζόμενους που τελούν σε καθεστώς εκ περιτροπής εργασίας. Η παρέμβαση αποσκοπεί στην ενίσχυση του εισοδήματος και στη λειτουργική ευελιξία των επιχειρήσεων.
Η σημερινή νομοθεσία προβλέπει:
- Υπερεργασία: 1 ώρα επιπλέον του 8ώρου (+20%)
- Υπερωρία: έως 3 ώρες με έγκριση (+40%)
- Ανώτατο όριο: 150 ώρες/έτος (εκτός αν εγκριθεί υπέρβαση από ΣΕΠΕ)
Με τη νέα ρύθμιση το 12ωρο μπορεί να φτάσει έως 13 ώρες, χωρίς να αλλάξουν τα υπόλοιπα όρια.
«Σπαστή» θερινή άδεια
Με στόχο τη μεγαλύτερη ευελιξία, οι εργαζόμενοι θα έχουν το δικαίωμα να «σπάνε» την ετήσια άδεια τους σε περισσότερες από δύο περιόδους – πάντα σε συνεννόηση με τον εργοδότη. Σήμερα, η κατάτμηση επιτρέπεται μόνο σε δύο μέρη, με τη μία να περιλαμβάνει 10-12 συνεχόμενες εργάσιμες ημέρες. Στην πράξη, οι περισσότερες επιχειρήσεις κλείνουν τον Αύγουστο, ενώ άλλες, π.χ. εμφιαλωτήρια και παραγωγικές μονάδες, χορηγούν την άδεια τον χειμώνα.
Η νέα διάταξη καταργεί τον υποχρεωτικό χαρακτήρα του τρόπου χορήγησης, χωρίς να καταργεί τη συναίνεση του εργοδότη, ειδικά σε περιόδους αυξημένου φόρτου. Η υπουργός επιμένει πως δεν μπορεί να ανακληθεί η άδεια αναψυχής. Την ίδια στιγμή, όμως, θεσμοθετεί το «σπάσιμο» της άδειας σε τέσσερα κομμάτια, πάντα με τη… συναίνεση του εργαζομένου. Δηλαδή, μια δεκαπενθήμερη ανάπαυλα μετατρέπεται – στην πράξη – σε τέσσερις αποσπασματικές εβδομαδιαίες άδειες, αν έτσι «βολεύει» την επιχείρηση.
«Πάγωμα» της Εισφοράς Αλληλεγγύης για εργαζόμενους συνταξιούχους
Στο νομοσχέδιο εντάσσεται ασφαλιστική ρύθμιση που «παγώνει» την Εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΑΣ) για εκείνους που συνεχίζουν να εργάζονται και δικαιούνται προσαύξηση στη σύνταξή τους. Η παρέμβαση στοχεύει στην αποτροπή στρεβλώσεων, όπως το να μειώνεται τελικά το καθαρό ποσό της σύνταξης λόγω αλλαγής κλιμακίου στην ΕΑΣ.
Το μέτρο αφορά δυνητικά πάνω από 230.000 συνταξιούχους που έχουν δηλώσει εργασία μέσω της ειδικής πλατφόρμας. Πρακτικά, όμως, καλύπτει λιγότερους, αφού περίπου 100.000 είναι αγρότες (που εξαιρούνται), ενώ ακόμη λιγότεροι ξεπερνούν το όριο των 1.400 ευρώ, ώστε να υπόκεινται σε κράτηση.
Η ΕΑΣ επιβάλλεται σήμερα κλιμακωτά από 3% έως 14%, ανάλογα με το ύψος των κύριων συντάξεων. Το «πάγωμα» θα διατηρεί τον ασφαλισμένο στο ίδιο κλιμάκιο ακόμη και μετά την προσαύξηση.
Επίδομα γονικής άδειας
Το επίδομα γονικής άδειας καθιερώνεται ως αφορολόγητο, ανεκχώρητο και ακατάσχετο, διασφαλίζοντας πλήρως την οικονομική στήριξη των γονέων κατά την περίοδο ανατροφής των παιδιών. Το επίδομα καταβάλλεται από τη ΔΥΠΑ για γονική άδεια που λαμβάνει ο εργαζόμενος γονέας μέχρι το παιδί να συμπληρώσει την ηλικία των 8 ετών. Το ποσό του επιδόματος ισούται με τον κατώτατο μισθό, ο οποίος σήμερα είναι 880 ευρώ μικτά.
Ψηφιακή κάρτα εργασίας
Θεσπίζεται ρητά ότι τυχόν μείωση αποδοχών που γίνεται μετά την εφαρμογή της Ψηφιακής Κάρτας Εργασίας θεωρείται μονομερής βλαπτική μεταβολή, προστατεύοντας τους εργαζομένους από καταχρηστικές πρακτικές. Το φαινόμενο που έχει παρουσιαστεί είναι ότι με τη χρήση της ψηφιακής κάρτας εμφανίζονται αιφνιδίως οι «κρυφές» υπερωρίες που μέχρι σήμερα δεν πληρώνονταν.
Οι εργοδότες πλέον υπό την απειλή των προστίμων καταβάλλουν στο ακέραιο τις υπερωρίες. Ωστόσο για να περιορίσουν το αυξημένο κόστος επιχειρούν σε κάποιες περιπτώσεις να μειώσουν τον μισθό για να συμψηφίσουν τις υπερωρίες. Δηλαδή για παράδειγμα τα 1.800 ευρώ μειώνονται σε 1.500. Με την προωθούμενη διάταξη η όποια μείωση των αποδοχών θεωρείται βλαπτική μεταβολή και είναι άκυρη στο πλαίσιο του εργατικού δικαίου.
Αυστηρότερα μέτρα για την υγιεινή και ασφάλεια
Η υποχρεωτική παρουσία του συντονιστή ασφαλείας στα τεχνικά έργα και τα αυστηρότερα μέτρα προστασίας είναι στο επίκεντρο του νέου κανονισμού υγιεινής και ασφάλειας στο πλαίσιο του επερχόμενου εργασιακού νομοσχεδίου, προκειμένου να περιοριστούν τα εργατικά ατυχήματα.
Το κατώφλι εργαζομένων κάτω από το οποίο ο εργοδότης μπορεί να αναλάβει ο ίδιος καθήκοντα τεχνικού ασφάλειας μειώνεται από 50 σε 20 άτομα. Με αυτό τον τρόπο το υπουργείο Εργασίας εισάγει υποχρέωση για εκπαίδευση ή πρόσληψη περισσότερων εργαζομένων ως τεχνικών ασφαλείας.
Οι σχετικές διατάξεις για τις οποίες έχει την ευθύνη ο υφυπουργός εργασίας Κώστας Καραγκούνης περιλαμβάνουν και την λειτουργία του ΗΡΙΔΑΝΟΥ που χρηματοδοτείται από το ταμείο ανάκαμψης. Ο ΗΡΙΔΑΝΟΣ είναι ένα Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα για την καταγραφή και την παρακολούθηση θεμάτων υγείας και ασφάλειας στην εργασία.
Οι βασικές λειτουργίες του Ηριδανού περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων: την καταγραφή και αναφορά ατυχημάτων/επαγγελματικών ασθενειών, τη ψηφιοποίηση των ελέγχων , το ελεγκτικό «Μητρώο Βημάτων» για κάθε έλεγχο, τη παρακολούθηση ψυχοκοινωνικών κινδύνων, την εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση σχετικά με προγράμματα ψηφιακής επιμόρφωσης, την υποστήριξη φορέων & κοινωνικού διαλόγου όπως το ΕΛΙΝΥΑΕ και το Συμβούλιο Υγείας & Ασφάλειας.
Πηγή:proson.gr
