«Αγωγή του πολίτη» ήταν το μάθημα που είχε ενταχθεί στο αναλυτικό πρόγραμμα εκπαίδευσης στο σχολείο όταν ήμουν νέος. Κλείνοντας το 2025 αναλογίστηκα ότι μοιάζει να μην υπάρχει σήμερα το αντίστοιχο μάθημα στην εκπαίδευση. Διότι εκπαίδευση σημαίνει «αλλαγή», και παρατηρούνται πάρα πολλές ανάγωγες συμπεριφορές πολιτών …
Σήμερα εντόπισα ότι τυπώθηκε από τον Οργανισμό Εκδόσεως Διδακτικών Βιβλίων, το 1978, το βιβλίο «Αγωγή του πολίτη» για την Γ’ Γυμνασίου, που ψηφιοποιήθηκε από το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής, παρόμοιο με αυτό που είχα την ευκαιρία να γνωρίσω ως μαθητής την δεκαετία 1960, κάποτε …
Η «Αγωγή του Πολίτη» στην Ελλάδα αναφέρεται κυρίως στο εκπαιδευτικό αντικείμενο/μάθημα που στοχεύει στη διαμόρφωση συνειδητοποιημένων, υπεύθυνων και ενεργών πολιτών, με έμφαση στα καθήκοντα, τα δικαιώματα, τις αξίες της δημοκρατίας, τον εθνικό προσανατολισμό (ιστορικά) και την κοινωνική συμπεριφορά πχ κυκλοφοριακή αγωγή.
Όλα τα κράτη-μέλη της ΕΕ έχουν ενσωματώσει την αγωγή του πολίτη στα σχολεία, σύμφωνα με έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, 31/5/2012. «Η αγωγή του πολίτη παρέχει στους μαθητές τις απαραίτητες γνώσεις, δεξιότητες και αξίες για την ενεργό συμμετοχή τους στην κοινωνία μας», κα Αν. Βασιλείου, Επίτροπος Εκπαίδευσης.
Στην αγωγή του πολίτη πρωτοκαθεδρία είχε τότε ο σεβασμός των άλλων πολιτών και ο σεβασμός της έννομης τάξης. Ούτως ή άλλως οι νόμοι εκφράζουν την κοινωνική δυναμική μιάς χρονικής περιόδου και υπάρχει η διαδικασία αλλαγής τους. Ακόμα και το Σύνταγμα έχει διαδικασία αλλαγής του. Μόνο ο σεβασμός των άλλων συνανθρώπων δεν προβλέπεται να καταργηθεί, αλλά καταργείται στην πράξη.
Σήμερα βρισκόμαστε μπροστά την βίαια καταστρατήγηση και καταπάτηση του σεβασμού και της ελευθερίας των συμπολιτών μας, από παρανόμους κακοποιούς, από περίεργα οργανωμένους «αναρχικούς», από οργανωμένες πολιτικές ιδεολογίες, από επιλεκτικά αγανακτισμένους συμπολίτες, από αδρανείς δημόσιους λειτουργούς, από ενθουσιώδεις ακτιβιστές, από «διαδικαστικολόγους», από αμελείς συμπολίτες, από σφετεριστές της δημοσιότητας κλπ κλπ.
Κάθε έλληνας πολίτης έχει ελεύθερη δυνατότητα να εκφράζεται συλλογικά (Οργανώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών) μέσα από νόμιμα αναγνωρισμένες συλλογικές δομές ή ακόμα και κινηματικά.
Οι νόμιμα αναγνωρισμένες συλλογικές δομές προβλέπουν την σύνταξη ενός καταστατικού, που το υπογράφουν συγκεκριμένοι επώνυμοι πολίτες, με αριθμό ταυτότητας και υπογραφή, και όπου περιγράφονται πώς γίνονται οι εκλογές, πώς γίνονται οι Γενικές Συνελεύσεις, πώς παίρνονται οι αποφάσεις, πώς το ΔΣ υλοποιεί τις αποφάσεις και πώς γίνεται η εκπροσώπηση μόνο των οργανωμένων στην συλλογικότητα.
Οι κινηματικής μορφής συλλογικότητες δεν έχουν συγκεκριμένες διαδικασίες, απλά όσοι συναντηθούν, με ανοιχτή πρόσκληση, συναποφασίζουν με όποιο τρόπο θέλουν και αφού καταγράψουν οι συγκεκριμένοι συμπολίτες τις αποφάσεις τους, ονοματίζουν τους εκπροσώπους τους για τα συγκεκριμένα θέματα, συνυπογράφουν το κείμενο που εκφράζει μόνο τους συγκεκριμένους πολίτες, βάζοντας αριθμό ταυτότητας και υπογραφή του καθενός.
Τα παραπάνω προβλέπονται στην ελληνική έννομη τάξη. Μπορούν να αλλαχθούν οι νόμοι. Μέχρι να αλλαχθούν ισχύει η υπάρχουσα νομοθεσία.
Οι εκλεγμένοι από τους Έλληνες πολίτες βουλευτές ψηφίζουν τους νόμους. Η εκλεγμένη Κυβέρνηση, με την βοήθεια των δημοσίων υπαλλήλων, εφαρμόζει τους νόμους στην καθημερινή λειτουργία του κράτους και η Δικαστική υπηρεσία κρίνει σύμφωνα με την υπάρχουσα νομοθεσία, την ηθική και την κοινωνική ανοχή.
Με το κλείσιμο του 2025 είμαι γεμάτος αγανάκτηση και οργή από τα φαινόμενα έλλειψης σεβασμού μου, τόσο από την απαράδεκτη αβελτηρία της Δημόσιας διοίκησης στην εφαρμογή των νόμων και αποφάσεων ή για τον αυταρχισμό επιβολής εξοντωτικών διοικητικών ποινών, όσο και από την κατάλυση της ελευθερίας και του σεβασμού μου από ανοργάνωτες ομάδες, που υπερβαίνουν ακόμα και την κοινωνική ανοχή, ενώ η μακρόχρονη εμπλοκή σε πιθανές δικονομικές διαδικασίες ισοδυναμεί σχεδόν με άρνηση απόδοσης δικαιοσύνης.
Το φως του ζωοδότη ήλιου άρχισε να αυξάνεται ημερησίως ελπιδοφόρα και η νέα χρονιά δημιουργεί προσδοκίες μιας καλύτερης χρονιάς το 2026. Το μόνο που έχουμε σίγουρο και μπορεί να μας κάνει ίσως πιο ευτυχισμένους το νέο έτος 2026 είναι η αγάπη.
Και όπως καταγράφει ο Απόστολος Παύλος στην Α’ Επιστολή προς Κορινθίους : «Αν τις γλώσσες των ανθρώπων μιλώ και των αγγέλων, αλλά δεν έχω αγάπη, τότε έγινα χαλκός που ηχεί ή κύμβαλο που αλαλάζει. Και αν έχω το χάρισμα της προφητείας και ξέρω όλα τα μυστήρια και όλη τη γνώση, και αν έχω όλη την πίστη, ώστε να μετακινώ βουνά, αλλά δεν έχω αγάπη, δεν είμαι τίποτε. Και αν διανείμω όλα τα υπάρχοντά μου, και αν παραδώσω το σώμα μου για να καώ, αλλά δεν έχω αγάπη, σε τίποτε δεν ωφελούμαι.
Η αγάπη είναι μακρόθυμη, είναι αγαθή και ωφέλιμη, η αγάπη δεν φθονεί, η αγάπη δεν καυχιέται, δεν επαίρεται, δεν ασχημονεί, δεν ζητά το συμφέρον της, δεν παροξύνεται, δεν σκέφτεται το κακό, δεν χαίρεται με την αδικία, αλλά συγχαίρει την αλήθεια, ανέχεται τα πάντα, πιστεύει τα πάντα, ελπίζει τα πάντα, υπομένει τα πάντα.
Η αγάπη ποτέ δεν χάνεται, ακόμα κι αν οι προφητείες καταργηθούν, ακόμα κι αν οι γλώσσες πάψουν, ακόμα κι αν η γνώση καταργηθεί. Τώρα όμως μένει η πίστη, η ελπίδα, η αγάπη, αυτά τα τρία· μεγαλύτερη δε αυτών είναι η αγάπη».
Καλύτερο 2026
Για την καταγραφή, Δημήτρης Μιχαηλίδης
