81 Χρόνια από τον απαγχονισμό των 5 Τρικαλινών ΕΠΟΝιτών, από τους ναζί κατακτητές & τους ντόπιους συνεργάτες τους
Εκδήλωση πραγματοποίησε η Πανελλήνια Ένωση Αγωνιστών Εθνικής Αντίστασης – Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας (ΠΕΑΕΑ – ΔΣΕ)
Με επιτυχία πραγματοποιήθηκε σήμερα Μεγάλη Παρασκευή 18 Απρίλη 2025, λιτή εκδήλωση τιμής και μνήμης και σύγχρονων διδαγμάτων, από την Πανελλήνια Ένωση Αγωνιστών Εθνικής Αντίστασης – Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας (ΠΕΑΕΑ – ΔΣΕ)για τον απαγχονισμό των πέντε Τρικαλινών ΕΠΟΝιτών από τους Γερμανούς κατακτητές και τους ντόπιους συνεργάτες τους.
Φέτος, συμπληρώνονται 81 χρόνια από την εκτέλεσή τους, εκείνη την τραγική μέρα του Απρίλη του 1944, όπου έλαβε χώρα μια απ’ τις πιο ηρωικές στιγμές του εργατικού – λαϊκού κινήματος και της ΕΑΜικής Αντίστασης στην περιοχή των Τρικάλων.
Η εκδήλωση έγινε στο μνημείο των πέντε ΕΠΟΝιτών που δεσπόζει στην πλατεία Ρήγα Φεραίου, όπου και ήταν ο τόπος της θυσίας τους. Απέναντι από το ιστορικό κτίριο του ξενοδοχείου «Πανελλήνιον», που υπήρχε και τότε και στεγαζόταν η γερμανική ναζιστική κατοχική διοίκηση, η «Κομαντατούρ».
Παιδιά της θρυλικής ΕΠΟΝ, που σφυρηλατήθηκαν και ατσαλώθηκαν μέσα από το καμίνι της ταξικής – λαϊκής πάλης ήταν και οι πέντε νέοι που τιμήθηκαν στην εκδήλωση, ο Στέργιος Γάτσας, ο Γιάννης Μπριάζης, ο Κώστας Στεργιόπουλος, ο Κώστας Σύρμπας και ο Αποστόλης Τσανάκας. Στις 18 Απρίλη, απαγχονίστηκαν από τους φασίστες κατακτητές και τους Έλληνες συνεργάτες τους, οι οποίοι πίστευαν ότι με την αποτρόπαιη εκείνη πράξη τους θα τρομοκρατούσαν το λαό μας, θα απέτρεπαν την οργάνωσή του στο ΕΑΜ, τον αγώνα και τον ξεσηκωμό του.
Οι πέντε αλύγιστοι ΕΠΟΝίτες-εφεδροελασίτες, συνελήφθησαν από τους Ναζί μετά από τη μάχη που είχε προηγηθεί το προηγούμενο βράδυ στην περιοχή του Κόκκινου Πύργου Τρικάλων. Ήταν μια επιχείρηση του ΕΑΜ και του εφεδρικού ΕΛΑΣ να δράσει ενάντια στους δοσίλογους και τους συνεργάτες των Γερμανών στα Τρίκαλα , που επιχειρούσαν να τρομοκρατήσουν το λαό και να τον αποκόψουν από το ΕΑΜ – ΕΛΑΣ , η οποία δεν απέδωσε αποτελέσματα λόγω προδοσίας. Σ’ αυτή τη μάχη σκοτώθηκαν επίσης 5 στελέχη- μέλη του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ και 2 κάτοικοι της περιοχής.
Η εκδήλωση άνοιξε με το χρονικό των γεγονότων , ενώ ομιλία πραγματοποιήθηκε από το Λάζαρο Τσουμένη, εκ μέρους του ΔΣ του Παραρτήματος Τρικάλων της ΠΕΑΕΑ – ΔΣΕ, ο οποίος μεταξύ άλλων τόνισε:
«Τιμούμε τους αλύγιστους εκείνου του μεγάλου αντιφασιστικού εθνικοαπελευθερωτικoύ αγώνα ,τους αλύγιστους της ταξικής πάλης. Εμπνεόμαστε, διδασκόμαστε από την ιστορία των λαϊκών αγώνων, συνεχίζουμε στο σήμερα και το αύριο.
Το δίδαγμα της θυσίας τους είναι εξαιρετικά επίκαιρο και σήμερα γιατί πολλά από τα βασικά χαρακτηριστικά εκείνης της εποχής συνεχίζουν να υπάρχουν και μάλιστα σε πολύ οξυμμένη μορφή. Γιατί και σήμερα οι λαοί όπως και τότε βρίσκονται μπροστά στον κίνδυνο γενικευμένου ιμπεριαλιστικού πολέμου, όταν οι φλόγες στις εμπόλεμες ζώνες συνεχώς φουντώνουν , όταν η γενικευμένη επίθεση του κεφαλαίου σαρώνει κατακτήσεις και δικαιώματα δεκαετιών, όταν ο φασισμός , γέννημα θρέμμα του εκμεταλλευτικού συστήματος βγάζει τη μάσκα του και μας δείχνει το απαίσιο πρόσωπό του.
Η γνώση της ιστορίας του λαού μας, των μεγάλων αγώνων που έδωσε με περηφάνια μας εμπνέουν και μας δίνουν δύναμη για τους αγώνες που έχουμε μπροστά μας. Παίρνουμε παράδειγμα απ’ την ηρωική πάλη του λαού μας και το θάρρος που έδειξε διαλέγοντας τον οργανωμένο αγώνα και όχι την υποταγή!
Αν και η Ιστορία φαίνεται, με όλες αυτές τις συγκυρίες να μας κλείνει πονηρά το μάτι ποτέ ,όμως, δεν επαναλαμβάνεται. Δίνει συμπεράσματα που ισχύουν για σχετικά ανάλογες καταστάσεις.
Τη δεκαετία του 40 οι λαός μας μπροστά στην ιμπεριαλιστική θηριωδία δε έσκυψε το κεφάλι
Το Εργατικό Λαϊκό Κίνημα βρέθηκε μπροστά στο αμείλικτο δίλλημα: Υποταγή ή ένας ξεσηκωμός. Επέλεξε να βαδίσει τον δρόμο της σύγκρουσης και όχι αυτόν της υποταγής και της ταπείνωσης.
Ήταν αγώνας αναγκαίος και δίκαιος γιατί πήγαζε από τα πιο μεγάλα ιδανικά και αξίες, εξέφραζε τα συμφέροντα της συντριπτικής πλειοψηφίας του λαού ενάντια στα συμφέροντα των εκμεταλλευτών και των καταπιεστών.
«Πολεμάμε για να μπορέσουμε εμείς , τα αδέρφια μας, και τα παιδιά μας, να φάμε γλυκό ψωμί και να κάνουμε τη χαρά καθημερινό σύντροφο στη ζωή μας.»
«Πολεμάμε για να ζήσουμε λεύτεροι , ριχνόμαστε στη μάχη πλάι-πλάι εργάτες και αγρότες, όλοι οι σκλάβοι της δουλειάς για να γίνουμε λεύτεροι αφεντάδες της ζωής μας.»
(…)
Μπροστά στο ενδεχόμενο γενικευμένης πολεμικής ανάφλεξης στην περιοχή μας, ορθώνουμε από τώρα τείχος προστασίας του λαού . Παλεύουμε για όλα τα δικαιώματά μας, Παλεύουμε ενάντια στην εκμετάλλευση και τους εκμεταλλευτές μας. Δεν θα ματώνουμε για τα κέρδη τους στην ειρήνη
Δεν θα γίνουμε κρέας για τα κανόνια τους στον πόλεμο!
Υψώνουμε τη σημαία των συμφερόντων του λαού και όχι της πλουτοκρατίας και των συμμάχων της. Απαιτούμε Όχι δαπάνες πολεμικές για το ΝΑΤΟ, αλλά για τις ανάγκες της εργατικής – λαϊκής οικογένειας. Όχι στην αλλαγή των συνόρων και των συνθηκών που τα κατοχυρώνουν.
Δεν έχουμε τίποτα να χωρίσουμε με λαούς άλλων χωρών. Αντίθετα, μας ενώνει το κοινό συμφέρον της πάλης για μια ζωή χωρίς πλούτο και φτώχεια, χωρίς αφεντικά, αυτή είναι η ζωή που μας ανήκει. Όχι στο μίσος των εθνικιστών. Η Αλληλεγγύη είναι το όπλο των λαών.
Αυτή θα είναι η υπερήφανη και αξιοπρεπή στάση του λαού μπρος στις νέες προκλήσεις των καιρών ! Να μη μείνει παθητικός και φοβισμένος θεατής στα αντιλαϊκά παζάρια, να μην περιμένει με σταυρωμένα χέρια πότε θα τον σφάξουν.
Αυτή θα είναι η μεγαλύτερη τιμή στους νεκρούς του αγώνα που ύψωσαν αγέρωχο ανάστημα μπρος στην κρεμάλα. Αυτή τη στάση κράτησαν κι αυτοί , δεν υποτάχτηκαν στη λογική δε γίνεται τίποτα, δεν έζησαν με σκυμμένο κεφάλι. Έζησαν με το κεφάλι και τη σφιγμένη γροθιά ψηλά ακόμη και μπρος στην κρεμάλα.»
Η εκδήλωση έκλεισε με κατάθεση στεφανιών και λουλουδιών στο μνημείο από την ΠΕΑΕΑ – ΔΣΕ, τα σωματεία συνταξιούχων ΙΚΑ και Πολιτικών Υπαλλήλων Τρικάλων, του Εργατικού Κέντρου Τρικάλων, την Τομεακής Οργάνωσης του ΚΚΕ στα Τρίκαλα, το ΤΣ Τρικάλων της ΚΝΕ, καθώς και με την ανάκρουση του πένθιμου εμβατήριου: «Αιώνια η μνήμη σε σας αδελφοί στον τίμιο που πέσατε αγώνα»
