Σημαντικό ορόσημο στην προσπάθεια της Ελλάδας να ενισχύσει την παρουσία της στο χώρο του διαστήματος και να αξιοποιήσει τις δυνατότητες που προσφέρουν οι μικροδορυφόροι για την αντιμετώπιση ζητημάτων σε τομείς όπως η πολιτική προστασία, η κλιματική αλλαγή αλλά και η πολεοδομία αποτελεί η πρόσφατη επιτυχής εκτόξευση του DUTHSAT-2 την περασμένη Δευτέρα.Ο DUTHSAT-2 είναι ένας «κυβοδορυφόρος» (CubeSat) DUTHSAT-2, ο οποίος σχεδιάστηκε και κατασκευάστηκε από ερευνητές του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης και αποτελεί ένα από τα πρώτα -και αρκούντως σημαντικό- κομμάτι της διαδικασίας υλοποίησης του Εθνικού Προγράμματος Μικροδορυφόρων.
«Πριν λίγες μέρες εγκαινιάσαμε και επίσημα το Εθνικό Πρόγραμμα Μικροδορυφόρων με την εκτόξευση του DUTHSat-2. Αδιαμφησβήτητα, το γεγονός ότι είναι ένας δορυφόρος, ο οποίος κατασκευάστηκε από ελληνικά μυαλά και χέρια εντός ενός ελληνικού πανεπιστημίου, του Δημοκρίτειου, μας γεμίζει αισιοδοξία καθώς προμηνύει ένα μέλλον υψηλών προοπτικών για το εγχώριο οικοσύστημα διαστήματος» αναφέρει στο CNN Greece ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Δημήτρης Παπαστεργίου.
«Επιπλέον, αποτελεί μια απόδειξη ότι η ακαδημαϊκή και επιχειρηματική κοινότητα μπορούν να συνεργαστούν αποτελεσματικά. Με το Εθνικό Πρόγραμμα Μικροδορυφόρων αποκτούμε πλήθος κρίσιμων δεδομένων σε τομείς όπως η πολιτική προστασία, η πολεοδομία, η κλιματική αλλαγή. Ειδικά, το DUTHSat-2, που έχει κυρίως ερευνητικά χαρακτηριστικά, θα συλλέγει πληροφορίες για την υγρασία του εδάφους, τη θαλάσσια ρύπανση, θα μπορεί να εντοπίσει κηλίδες πετρελαίου στη θάλασσα.
Σύντομα θα διευρύνουμε περαιτέρω την παρουσία μας στο διάστημα καθώς θα εκτοξευθούν και άλλοι CubeSats από ελληνικές κοινοπραξίες, ενώ φυσικά προχωρούν κανονικά και οι 13 μικροδορυφόροι του προγράμματος. Με αυτόν τον τρόπο ενισχύουμε την τεχνολογική αυτοδυναμία της χώρας, δίνοντας ώθηση σε νέες επιστημονικές και παραγωγικές δυνάμεις να ανθίσουν στην Ελλάδα» σημειώνει ο κ. Παπαστεργίου.
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι υπόλοιπες έξι ελληνικές αποστολές IOD CubeSat, οι οποίες περιλαμβάνουν δέκα ακόμη CubeSats, έχουν ξεκινήσει συναρμολόγηση και δοκιμές και αναμένεται να εκτοξευθούν τον Οκτώβριο του 2025 και τον Φεβρουάριο του 2026 με τις αποστολές Transporter 15 και 16. Το πρόγραμμα, το οποίο χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης, υλοποιείται υπό την αιγίδα του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης με τη στήριξη της Γενικής Γραμματείας Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων και παρακολουθείται στενά από το Ελληνικό Κέντρο Διαστήματος.
Η «εμπλοκή» της Θράκης
Ένα ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι η κατασκευή του DUTHSat-2 έγινε ουσιαστικά στη Θράκη, με το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο να παίζει κεντρικό ρόλο με την υποστήριξη του Ερευνητικού Κέντρου Αθηνά και των ελληνικών εταιρειών Space Asics και Prisma Electronics και έχει.
Συγκεκριμένα, ο DUTHSat-2 σχεδιάστηκε και κατασκευάστηκε εξ ολοκλήρου στις εγκαταστάσεις και τα εργαστήρια του Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών στην Ξάνθη, με τη συμμετοχή μηχανικών, μεταπτυχιακών και προπτυχιακών φοιτητών/φοιτητριών του τμήματος. Οι δοκιμές αντοχής στις συνθήκες που επικρατούν κατά την εκτόξευση, και πιο συγκεκριμένα οι δοκιμές ταλάντωσης του δορυφόρου, πραγματοποιήθηκαν στις εγκαταστάσεις της εταιρείας Sunlight Group στην Ξάνθη, ενώ στις κατασκευές των πλακετών και στις καλωδιώσεις του δορυφόρου συνέδραμε η εταιρεία Prisma Electronics στις εγκαταστάσεις της στην Αλεξανδρούπολη.
«Χαιρόμαστε ιδιαίτερα που η πρώτη αποστολή του εθνικού διαστημικού προγράμματος ξεκίνησε από τη Θράκη, από τη σύμπραξη ελληνικού πανεπιστημίου με ελληνικές εταιρείες όπου οι περισσότερες μάλιστα δραστηριοποιούνται στην Περιφέρεια της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης» σημείωσε ο Γενικός Γραμματέας Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων, Κωνσταντίνος Καράντζαλος. «Στηρίξαμε και θα συνεχίσουμε να στηρίζουμε τέτοιες προσπάθειες που παράγουν ελληνική τεχνολογία αιχμής, καινοτομία και κρατούν μηχανικούς και επιστήμονες στην χώρα μας».
Πως θα χρησιμοποιηθεί
Στόχος του είναι να επιδείξει τις δυνατότητες και τη λειτουργία ενός συστήματος ασφαλούς τηλεμετρίας και, καθώς θα έχει τη δυνατότητα ανίχνευσης πετρελαιοκηλίδων και εσκεμμένων απορρίψεων αποβλήτων πλοίων (bilgewater) – που αντιπροσωπεύουν άνω του 70% της συνολικής θαλάσσιας ρύπανσης από πετρέλαιο, τη δυνατότητα ανίχνευσης παρόμοιων κηλίδων από δορυφόρο μικρού μεγέθους.
Αυτές τα μέρες και για του επόμενους μήνες πραγματοποιείται μια διεξοδική διαδικασία τοποθέτησης σε τροχιά και κανονικής λειτουργίας του δορυφόρου. Συγκεκριμένα, εντός τουλάχιστον 6 μηνών από την επιτυχή επικοινωνία με το δορυφόρο και την έναρξη της λειτουργίας του, ο DUTHSat-2 θα πραγματοποιήσει επιβεβαίωση σε τροχιά νέων πειραματικών διατάξεων παρατήρησης Γης (κάμερες) και ασφαλούς συνδεσιμότητας (αναμεταδότες). Οι εικόνες και οι μετρήσεις θα χρησιμοποιηθούν για την παροχή πληροφοριών σχετικά με την υγρασία του εδάφους, καθώς και για τη ρύπανση της θάλασσας.
Επιπλέον, οι συχνότητες φασματικής καταγραφής και η ανάλυση της κάμερας έχουν επιλεγεί με τρόπο ώστε να μπορούν να εντοπιστούν τόσο διαρροές πετρελαίου όσο και ρύπανση από απόρριψη υδάτων έρματος πλοίων. Παράλληλα, θα εκτελεστεί επίδειξη εν πτήσει μιας νέας βασικής μονάδας τηλεμετρίας και κατάστασης λειτουργίας. Το Essential TeleMetry and housekeeping (ETM) αποτελεί τη διαστημική εκδοχή του «μαύρου κουτιού», επιτρέποντας στους χειριστές να έχουν εικόνα για την κατάσταση του δορυφόρου σε περίπτωση αστοχίας των κύριων υποσυστημάτων.
Δημήτρης Μαλλάς
ΠΗΓΗ: CNN Greece
