Η εξέταση θα μπορούσε να αποτελέσει μια αξιόπιστη εναλλακτική λύση ή συμπλήρωμα της κλασικής εργαστηριακής εξέτασης, λένε οι επιστήμονες.
Οι δυνατότητες της έγκαιρης διάγνωσης του καρκίνου του εντέρου δεν αξιοποιούνται επαρκώς στη Γερμανία. Αυτό ισχύει και για την ανίχνευση αίματος στα κόπρανα.
Οι ανοσολογικές εξετάσεις κοπράνων μπορούν να ανιχνεύσουν μικροσκοπικές ποσότητες αίματος στα κόπρανα.
Στην Γερμανία προσφέρονται επί του παρόντος δύο εναλλακτικές λύσεις για την πρόληψη του καρκίνου του παχέος εντέρου σε άνδρες και γυναίκες άνω των 50 ετών: Η κολονοσκόπηση (κολοσκόπηση) και η εξέταση για αίμα στα κόπρανα (FIT, Fecal Immunochemical Tests).
Ωστόσο, η χρήση τους στον πληθυσμό είναι μέχρι στιγμής ανεπαρκής, παρά την ύπαρξη διαδικασίας πρόσκλησης.
Το FIT είναι μια ανοσοχημική εξέταση: με τη βοήθεια ειδικών αντισωμάτων που αναγνωρίζουν την αιμοσφαιρίνη, την χρωστική ουσία του αίματος, αναζητείται αίμα στα κόπρανα που δεν είναι ορατό με γυμνό μάτι.
Το αίμα στα κόπρανα μπορεί να προέρχεται τόσο από κακοήθεις όγκους του βλεννογόνου όσο και από καλοήθεις πολύποδες ως πρόδρομο στάδιο, αλλά υπάρχουν και άλλες αιτίες.
Σε περίπτωση θετικού αποτελέσματος της εξέτασης κοπράνων, συνιστάται στους ασθενείς να υποβληθούν σε κολονοσκόπηση για να διαπιστωθεί η ακριβής αιτία.
Η κολονοσκόπηση θεωρείται η χρυσή πρότυπη μέθοδος για την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του παχέος εντέρου, καθώς έχει την υψηλότερη ακρίβεια.
Τα προκαρκινικά στάδια που ανιχνεύονται έγκαιρα μπορούν να αφαιρεθούν άμεσα κατά τη διάρκεια της εξέτασης, μειώνοντας έτσι τον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου. Για τα άτομα που αρνούνται τη λαπαροσκοπική εξέταση προσφέρεται η εξέταση FIT.
Θα έπρεπε να αναμένεται ότι αυτός ο μη επεμβατικός τρόπος έγκαιρης διάγνωσης θα έχει καλύτερη αποδοχή. Πράγματι, υπάρχουν χώρες όπου ένα μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού χρησιμοποιεί το FIT για την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του παχέος εντέρου.
Στις Κάτω Χώρες, για παράδειγμα, το ποσοστό αυτό υπερβαίνει το 70%. Αντίθετα, στη Γερμανία, η αποδοχή του FIT έχει ακόμη πολύ περιθώρια βελτίωσης: επί του παρόντος, μόνο το 20% περίπου του πληθυσμού υποβάλλεται σε τακτικές εξετάσεις.
Για το πώς θα μπορούσε να παρακινηθεί περισσότερος κόσμος να αξιοποιήσει τις καλές δυνατότητες πρόληψης του καρκίνου του παχέος εντέρου, αναρωτήθηκαν οι ερευνητές του DKFZ.
Ο Michael Hoffmeister σχολιάζει: «Είναι προφανές ότι στην αναζήτηση μέσων και τρόπων πρέπει να σκεφτούμε τις ψηφιακές τεχνολογίες και ειδικά τα smartphone, τα οποία έχουν γίνει για πολλούς ανθρώπους συνεχή και πολύ συχνά χρησιμοποιούμενα σύντροφα και είναι πλέον αναπόσπαστο μέρος της καθημερινότητας. Γιατί να μην μπορεί να χρησιμοποιηθεί το smartphone και για την ανάλυση κοπράνων;»
Πράγματι, αυτό είναι τεχνικά εφικτό: συνδυάζοντας ένα γρήγορο τεστ αιμοσφαιρίνης με μια εφαρμογή για smartphone. Το γρήγορο τεστ διατίθεται ήδη στο εμπόριο και η εφαρμογή για το τεστ κοπράνων είναι διαθέσιμη δωρεάν στα μεγάλα καταστήματα εφαρμογών.
Η γρήγορη εξέταση μπορεί να γίνει εύκολα στο σπίτι: βυθίζετε τρεις φορές το ραβδί εξέτασης στο δείγμα κοπράνων και στη συνέχεια σε ένα σωληνάριο με διάλυμα εξέτασης. Αφού ανακινήσετε το δείγμα, ρίχνετε τρεις σταγόνες στην κασέτα εξέτασης.
Στη συνέχεια, περιμένετε 15 λεπτά και στη συνέχεια τραβάτε μια φωτογραφία της κασέτας εξέτασης με το smartphone.
Η εφαρμογή αναλαμβάνει τα υπόλοιπα: με βάση την ένταση του χρώματος, η εφαρμογή μπορεί να προσδιορίσει εάν υπάρχουν ύποπτα ίχνη αίματος στα κόπρανα.
Το αποτέλεσμα εμφανίζεται αμέσως στην οθόνη. Η διαδικασία είναι επομένως – σε σύγκριση με το κλασικό FIT – σαφώς πιο φιλική προς τον ασθενή: δεν απαιτούνται επισκέψεις στο γιατρό, αποστολή του δείγματος στο εργαστήριο, ούτε πολυήμερη αναμονή για το αποτέλεσμα του τεστ.
Το ερώτημα παραμένει: Είναι το smartphone πραγματικά τόσο καλό όσο ένα εργαστήριο; Είναι η ακρίβεια με την οποία ανιχνεύονται ίχνη αίματος στα κόπρανα πραγματικά συγκρίσιμη με την αυτοδιάγνωση μέσω της εφαρμογής;
Αυτό το ερώτημα διερεύνησε η ερευνητική ομάδα του DKFZ υπό την ηγεσία του Michael Hoffmeister. Οι συμμετέχοντες στη μελέτη BLITZ, στους οποίους επρόκειτο να πραγματοποιηθεί κολονοσκόπηση μεταξύ 2021 και 2023 σε γαστρεντερολογικά ιατρεία στη νότια Γερμανία, έλαβαν την προσφορά να συμμετάσχουν στη σύγκριση των δύο τεστ FIT. Η κολονοσκόπηση πραγματοποιήθηκε σύμφωνα με το πρόγραμμα.
Οι 654 συμμετέχοντες μπορούσαν να αποφασίσουν ελεύθερα αν ήθελαν να υποβληθούν σε μια επιπλέον εξέταση κοπράνων με τη χρήση smartphone, εκτός από την κλασική εξέταση FIT. 361 (55%) αποφάσισαν να το κάνουν και το 89% από αυτούς αξιολόγησαν στη συνέχεια την εξέταση με smartphone σε ένα τυποποιημένο ερωτηματολόγιο ως χρήσιμη εναλλακτική λύση της κλασικής εξέτασης.
«Στην πραγματικότητα, το smartphone μπορεί να ανταγωνιστεί το εργαστήριο», λέει ο Michael Hoffmeister. «Η ευαισθησία του τεστ με smartphone αποδείχθηκε εξίσου καλή με αυτή του κλασικού εργαστηριακού τεστ.» Όπως έδειξε η σύγκριση με τα ευρήματα της κολονοσκόπησης, η εφαρμογή εντόπισε προχωρημένες, πιθανώς καρκινικές αλλοιώσεις του βλεννογόνου σε 28% των περιπτώσεων.
Για τη δοκιμή στο εργαστήριο, προσδιορίστηκε μια συγκρίσιμη ευαισθησία 34%. Η ειδικότητα – το δεύτερο σημαντικό κριτήριο για την αξιοπιστία μιας διαγνωστικής δοκιμής – ήταν 92% και στις δύο μεθόδους. Αυτό σημαίνει ότι το ποσοστό των ψευδώς θετικών αποτελεσμάτων της δοκιμής ήταν χαμηλό.
«Με βάση τα αποτελέσματά μας, η εξέταση FIT με τη χρήση smartphone θα μπορούσε να αποτελέσει μια αξιόπιστη εναλλακτική λύση ή συμπλήρωμα της κλασικής εργαστηριακής εξέτασης», λέει ο συν-συγγραφέας Herrmann Brenner.
«Βλέπω μια ρεαλιστική ευκαιρία να προσελκύσουμε περισσότερους ανθρώπους να συμμετάσχουν στην έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του παχέος εντέρου και να εκμεταλλευτούν τις σχετικές ευκαιρίες πρόληψης του καρκίνου του παχέος εντέρου».
Πηγές:iatronet.gr, Γερμανικό Κέντρο Έρευνας για τον Καρκίνο
