Η βιταμίνη Β1 γνωστή και ως θειαμίνη, ήταν η πρώτη ένωση που αναγνωρίστηκε ως βιταμίνη το 1912 (για αυτό φέρει και τον αριθμό 1), ενώ η δομή της αποσαφηνίστηκε το 1936. Είναι υδατοδαλυτή και ανήκει στο σύμπλεγμα των βιταμινών Β.
Η θειαμίνη, συμμετέχει σε πολλές λειτουργίες του σώματος, συμπεριλαμβανομένης της λειτουργίας του νευρικού συστήματος και των μυών, τη διατήρηση της ισορροπίας των ηλεκτρολυτών, την πέψη και τον μεταβολισμό των υδατανθράκων.
Η κορυφαία δράση της είναι να βοηθά το σώμα να αφομοιώσει τους υδατάνθρακες για την απελευθέρωση ενέργειας από τον οργανισμό. Με πιο απλά λόγια μετατρέπει τις τροφές σε ενέργεια. Ωστόσο, ως υδατοδιαλυτή βιταμίνη που είναι, δεν μπορεί να αποθηκευτεί στον οργανισμό για μεγάλο χρονικό διάστημα. Η ποσότητα που θα διατηρηθεί είναι ελάχιστη και μπορεί να εξαντληθεί σε διάστημα 14 ημερών, για αυτό η καθημερινή αναπλήρωση κρίνεται απαραίτητη.
Η υπερβολική έλλειψη θειαμίνης, μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές επιπλοκές που αφορούν το νευρικό σύστημα, τον εγκέφαλο, τους μύες, την καρδιά, το στομάχι και τα έντερα. Ευτυχώς η ανεπάρκεια βιταμίνης Β1 είναι ασυνήθιστη, παρόλα αυτά άτομα με σοβαρές παθήσεις, όπως η νόσος του Crohn, καρδιακή ανεπάρκεια ή άτομα που υποβάλλονται σε αιμοκάθαρση ενδεχομένως να εμφανίσουν έλλειψη θειαμίνης.
Σημαντικές πηγές σε βιταμίνη Β1
Η θειαμίνη υπάρχει στις παρακάτω τροφές:
- Χοιρινό
- Πουλερικά
- Αρακάς
- Ξηροί καρποί
- Φασόλια
- Φακές
- Σόγια
- Ψωμί
- Ρύζι
- Σπαράγγια
- Πατάτες
- Ντομάτες
- Λαχανάκια Βρυξελλών
- Μελιτζάνες
- Σπανάκι
- Τόνος
- Μπιζέλια
Επίσης, πολλά προϊόντα ολικής άλεσης εμπλουτίζονται με βιταμίνη Β1, όπως:
- Δημητριακά
- Ψωμί
- Ρύζι
- Ζυμαρικά
Ορισμένα τρόφιμα ή κάποιες διατροφικές συνήθειες, μπορούν να ακυρώσουν τη δράση της θειαμίνης στον οργανισμό και να οδηγήσουν σε ανεπάρκεια. Αυτά περιλαμβάνουν:
- Υπερβολική κατανάλωση τσάι ή καφέ, ακόμη και χωρίς καφεΐνη
- Συχνή κατανάλωση ωμών ψαριών και οστρακοειδών
Συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη
Οι καθημερινές συστάσεις για τη βιταμίνη Β1 έχουν ως εξής:
Βρέφη
0 έως 6 μηνών: 0.2 mg
7 μηνών έως 1 έτους: 0.3 mg
Παιδιά:
1 έως 3 ετών: 0.5 mg
4 έως 8 ετών: 0.6 mg
9 έως 13 ετών: 0.9 mg
Έφηβοι
Άνδρες 14 έως 18 ετών: 1.2 mg
Γυναίκες 14 έως 18 ετών: 1 mg
Ενήλικες
Άνδρες 19 ετών και άνω: 1.2 mg
Γυναίκες 19 ετών και άνω: 1.1 mg
Έγκυες και θηλάζουσες: 1.4 mg
Όσον αφορά τις παθήσεις beriberi και το σύνδρομο Wernicke-Korsakoff, η ημερήσια πρόσληψη καθορίζεται από τον γιατρό.
Οφέλη
Η βιταμίνη Β1 είναι ένα από τα πιο θρεπτικά στοιχεία για τον οργανισμό και είναι απαραίτητη για πολλές σημαντικές λειτουργίες. Τα οφέλη της περιλαμβάνουν τα ακόλουθα:
Προστατεύει το νευρικό σύστημα
Βοηθά στη σωστή ανάπτυξη του ελύτρου μυελίνης (περικάλυμμα γύρω από τα νεύρα που βοηθά στην προστασία τους) γύρω από τα νεύρα. Η ανεπάρκεια της βιταμίνης Β1 μπορεί να οδηγήσει στον εκφυλισμό αυτών των περικαλυμμάτων, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε βλάβη των νεύρων και θάνατο.
Αποτρέπει τις καρδιακές παθήσεις
Συμβάλλει στην καλή λειτουργία του νευροδιαβιβαστή ακετυλοχολίνη, ο οποίος χρησιμοποιείται για την αναμετάδοση των μηνυμάτων μεταξύ νεύρων και μυών και για την εξασφάλιση της σωστής καρδιακής λειτουργίας. Άτομα που πάσχουν από καρδιακή ανεπάρκεια, όταν τους χορηγήθηκε βιταμίνη Β1 ενδοφλέβια για επτά ημέρες, παρουσίασαν σημαντικές βελτιώσεις στα ηχοκαρδιογραφήματα τους, γεγονός που αποδεικνύει ότι μπορεί να αποτρέψει την καρδιακή νόσο.
Αποτρέπει τον καταρράκτη
Σε συνδυασμό με άλλα θρεπτικά συστατικά, η βιταμίνη Β1 μπορεί να καθυστερήσει ή να αποτρέψει την εμφάνιση καταρράκτη.
Βοηθά στην πέψη
Βοηθά στην έκκριση υδροχλωρικού οξέος, το οποίο είναι απαραίτητο για την πέψη των τροφών.
Κατά του Αλτσχάιμερ
Η βιταμίνη Β1 επιβραδύνει την εξέλιξη της νόσου Altzheimer. Tα άτομα που πάσχουν από αυτή την ασθένεια, επωφελούνται όταν υποβάλλονται σε θεραπεία με συμπληρώματα των 100 mg θειαμίνης. Υπάρχουν ελεγχόμενες πειραματικές μελέτες, που βρίσκονται σε εξέλιξη, για να προσδιοριστούν περισσότερα σχετικά με το πως συμβαίνει αυτό.
Βελτιώνει τη μνήμη
Ενισχύει τη μνήμη και τη συγκέντρωση. Χρησιμοποιείται επίσης για τη διαχείριση πολλών νευρικών διαταραχών, κατάθλιψης, πολλαπλής σκλήρυνσης και παράλυση του Βell.
Διεγείρει την παραγωγή RBC
Διαδραματίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων (RBC), τα οποία με τη σειρά τους, διατηρούν τον οργανισμό υγιή.
Ανακουφίζει από τις επιπτώσεις του αλκοολισμού
Το αλκοόλ επηρεάζει αρνητικά την ικανότητα του σώματος να απορροφήσει τη θειαμίνη που βρίσκεται στα τρόφιμα. Μάλιστα εκτιμάται ότι ένα ποσοστό της τάξης του 30% με 80% των αλκοολικών έχουν ανεπάρκεια θειαμίνης. Υψηλές δόσεις θειαμίνης μπορούν επίσης να βοηθήσουν στη μείωση των συμπτωμάτων της στέρησης του αλκοόλ.
Ακόμη μπορεί να αποτρέψει ανεπάρκειες που προκαλούνται από την κίρρωση, τις λοιμώξεις, τον υπερθυρεοειδισμό και άλλες επιπτώσεις του αλκοολισμού.
Σημείωση: Δεν πρέπει να ξεχνάτε ότι θειαμίνη είναι μια υδατοδιαλυτή βιταμίνη και αποβάλλεται μέσω των ούρων. Επομένως, βεβαιωθείτε ότι έχετε διατηρήσει μια καλά ισορροπημένη διατροφή, που μπορεί να προμηθεύεται τακτικά τις απαραίτητες ποσότητες βιταμίνης Β1.
Ανεπάρκεια
Η ανεπάρκεια βιταμίνης Β1 μπορεί να οδηγήσει σε δύο πολύ σημαντικά προβλήματα υγείας: την ενδημική πολυνευρίτιδα (beriberi) και το σύνδρομο Wernicke-Korsakoff. Το Βeriberi είναι μια νόσος που επηρεάζει την αναπνοή, τις κινήσεις των ματιών και την καρδιακή λειτουργία.
Το σύνδρομο Wernicke-Korsakoff είναι μία νευρολογική διαταραχή που προκαλείται στον εγκέφαλο από την έλλειψη θειαμίνης. Η νόσος Wernicke επηρεάζει το νευρικό σύστημα και προκαλεί προβλήματα όρασης, έλλειψη συντονισμού των μυών και κατάθλιψη. Εάν η νόσος αφεθεί δίχως θεραπεία, μπορεί να οδηγήσει σε σύνδρομο Κorsakoff, το οποίο βλάπτει μόνιμα τις λειτουργίες μνήμης του εγκεφάλου.
Κάθε ασθένεια μπορεί να αντιμετωπιστεί με ενέσεις ή συμπληρώματα θειαμίνης. Αυτό μπορεί να βοηθήσει την όραση και τη μυϊκή αδυναμία. Ωστόσο, η βιταμίνη Β1 δεν μπορεί να βελτιώσει τη μόνιμη βλάβη της μνήμης, που προκαλείται από το σύνδρομο Korsakoff.
Συμπτώματα υπερδοσολογίας
Ως υδατοδιαλυτή βιταμίνη, η υπερδοσολογία είναι εξαιρετικά σπάνια, ωστόσο η βιταμίνη Β1 ενδέχεται να προκαλέσει ορισμένες παρενέργειες ακόμη και όταν λαμβάνεται σε χαμηλές δόσεις.
Στομαχικές διαταραχές
Το πιο συχνό σύμπτωμα υπερβολικής λήψης είναι οι στομαχικές διαταραχές. Αυτό θα μπορούσε να αποφευχθεί, εάν η πρόσληψη γινόταν μέσω φυσικών πηγών, όπως τα τρόφιμα και όχι μέσω συμπληρωμάτων.
Αλλεργική αντίδραση
Σε σπάνιες περιπτώσεις τα συμπληρώματα μπορεί να προκαλέσουν αλλεργική αντίδραση. Το πιο συνηθισμένο σύμπτωμα είναι ο ερεθισμός του δέρματος, δηλαδή το ξηρό δέρμα, η φαγούρα ή το εξάνθημα. Σε ακραίες περιπτώσεις μπορεί να εμφανιστεί αλλεργία με συμπτώματα όπως ναυτία, ζάλη, δύσπνοια, πρήξιμο στα χέρια, στο λαιμό και στο πρόσωπο.
Ανισορροπία άλλων βιταμινών Β
Οι βιταμίνες Β λειτουργούν όλες μαζί ως ομάδα. Λαμβάνοντας υπερβολική δόση σε οποιαδήποτε από τις 8 ενώσεις , θα μπορούσε να οδηγήσει σε ανεπάρκεια στις υπόλοιπες βιταμίνες του συμπλέγματος. Η έλλειψη των βιταμινών Β3, Β6 και Β12 μπορεί να προκαλέσει κόπωση, ερεθισμό του δέρματος και εξάνθημα. Άλλα συμπτώματα είναι η μυϊκή αδυναμία και νευρολογικά συμπτώματα, όπως μούδιασμα ή μυρμήγκιασμα στα χέρια ή στα πόδια.
Προφυλάξεις
Λόγω πιθανότητας παρενεργειών, τα συμπληρώματα θα πρέπει να λαμβάνονται μόνο υπό την επίβλεψη ενός επίσημου φορέα υγειονομικής παροχής περίθαλψης.
Η θειαμίνη γενικά είναι ασφαλής, παρόλα αυτά οι υψηλές δόσεις, μπορεί να προκαλέσουν στομαχικές διαταραχές.
Λαμβάνοντας οποιαδήποτε ένωση του συμπλέγματος Β για μεγάλο χρονικό διάστημα, μπορεί να οδηγήσει σε ανισορροπία άλλων σημαντικών βιταμινών Β. Για το λόγο αυτό, καλό θα ήταν να λαμβάνετε συμπλήρωμα που περιλαμβάνει όλες τις βιταμίνες Β.
votanonkipos.gr
