Σώμα Υπαξιωματικών: Πώς αμείβονται οι υπαξιωματικοί στις ΗΠΑ και τι αλλάζει με το νομοσχέδιο Δένδια – Oι πραγματικές διαφορές στο μισθολόγιο.
Η αναφορά της κυβέρνησης στο «αμερικανικό μοντέλο» επανέρχεται συνεχώς, όμως το πιο κρίσιμο κομμάτι αυτής της συζήτησης —το μισθολόγιο των υπαξιωματικών— συνήθως μένει εκτός.
Κι όμως, εκεί φαίνεται καθαρά ποια χώρα αντιμετωπίζει τους υπαξιωματικούς ως βασικούς φορείς ευθύνης και ποια τους κρατά σε καθεστώς διαρκούς πίεσης. Η σύγκριση των αποδοχών είναι ο πιο πρακτικός τρόπος να δει κανείς αν πράγματι υπάρχει πρόθεση σύγκλισης με τα διεθνή πρότυπα ή αν χρησιμοποιείται ένα αφήγημα που δεν στηρίζεται στην ουσία.
Πώς καθορίζονται οι μισθοί στις ΗΠΑ
Στις Ηνωμένες Πολιτείες το μισθολόγιο δεν είναι κάτι κρυφό ούτε υπό διαπραγμάτευση. Η κυβέρνηση δημοσιεύει κάθε χρόνο τους πίνακες βασικών αποδοχών, που ισχύουν για όλους τους κλάδους εδώ: 2024 Military Pay Tables (Department of Defense)
Ο βασικός μισθός, όμως, είναι μόνο ένα μέρος του συνολικού εισοδήματος. Οι υπαξιωματικοί λαμβάνουν δύο βασικά επιδόματα, τα οποία δεν είναι «πρόσθετα», αλλά οργανικό στοιχείο της μισθοδοσίας:
BAH (Basic Allowance for Housing): επίδομα στέγασης που υπολογίζεται με βάση τα ενοίκια της περιοχής υπηρεσίας
BAS (Basic Allowance for Subsistence): επίδομα σίτισης
Η λογική είναι απλή: οι υπαξιωματικοί δεν μπορεί να αντιμετωπίζονται ως χαμηλόμισθοι σε μια χώρα όπου το κόστος ζωής αλλάζει από πολιτεία σε πολιτεία. Το σύστημα προσαρμόζεται στην πραγματικότητα της καθημερινότητας και δεν αφήνει τον στρατιωτικό εκτεθειμένο.
Τι παίρνουν οι Αμερικανοί Υπαξιωματικοί σε κάθε βαθμό
Για να έχει νόημα η σύγκριση, παρατίθενται ενδεικτικά ποσά με βάση τον βασικό μισθό και τα συνήθη επιδόματα σε μια μέση περιοχή.
E-4 — περίπου αντίστοιχος με Λοχία
Με 4 χρόνια υπηρεσίας: Βασικός μισθός: περίπου 34.800 δολάρια τον χρόνο, με επιδόματα: 50–60 χιλιάδες δολάρια
E-5 — πλησιέστερος στον Επιλοχία
Με έξι χρόνια υπηρεσίας: Βασικός μισθός: περίπου 42.500 δολάρια, με επιδόματα: 60–78 χιλιάδες δολάρια
E-6 — προσεγγίζει τον Αρχιλοχία
Με δέκα χρόνια υπηρεσίας: Βασικός μισθός: περίπου 51.000 δολάρια, με επιδόματα: 74–95 χιλιάδες δολάρια
E-7 — αντίστοιχο επίπεδο με Ανθυπασπιστή
Με δεκαέξι χρόνια υπηρεσίας: Βασικός μισθός: περίπου 64.000 δολάρια, με επιδόματα: 92–120 χιλιάδες δολάρια
E-8 και E-9 — ανώτατοι υπαξιωματικοί (χωρίς ελληνικό αντίστοιχο)
Βασικός μισθός: 77.000–104.000 δολάρια. Συνολικό εισόδημα: συχνά πάνω από 130.000–150.000 δολάρια
Αυτοί είναι οι κανονικοί μισθοί των υπαξιωματικών στις ΗΠΑ.
Η λογική πίσω από αυτούς τους μισθούς
Το αμερικανικό σύστημα δεν στηρίζεται στη φράση «έτσι είναι στην Αμερική». Στηρίζεται στο εξής απλό: οι υπαξιωματικοί αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της καθημερινής διοίκησης. Αυτοί εκπαιδεύουν, επιβλέπουν, αξιολογούν, επιβάλλουν πειθαρχία και κρατούν τις μονάδες λειτουργικές. Το σύστημα τους αμείβει με τρόπο που αντανακλά τις ευθύνες τους.
Η σταδιοδρομία τους έχει προοπτική. Η αμοιβή τους έχει κλιμάκωση. Και το κράτος αντιμετωπίζει την παραμονή τους ως θεμέλιο της επιχειρησιακής συνέχειας.
Τι προβλέπει το νομοσχέδιο Δένδια για τις αποδοχές των υπαξιωματικών
Αν κάποιος ανοίξει το νομοσχέδιο και ψάξει το σημείο όπου θα έπρεπε να φαίνεται η «αναβάθμιση» του Σώματος Υπαξιωματικών, θα διαπιστώσει κάτι απογοητευτικό: δεν υπάρχει καμία ουσιαστική αλλαγή στο οικονομικό κομμάτι.
Οι βαθμοί αναδιατάσσονται, αλλά οι αποδοχές μένουν στην ίδια φιλοσοφία. Το κείμενο του νόμου δεν συνδέει τον βαθμό με νέες αρμοδιότητες, άρα δεν υπάρχει και λόγος να αλλάξει το μισθολόγιο. Η κυβέρνηση παρουσιάζει μια διαφορετική ονομασία, όχι διαφορετική αντιμετώπιση.
Η δομή που προτείνεται δεν συνοδεύεται από κανένα οικονομικό κίνητρο. Δεν προβλέπονται επιδόματα θέσης ευθύνης, δεν υπάρχει σκέψη για προσαρμογή μισθών όταν αυξάνονται καθήκοντα και, κυρίως, δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη για να αποκτήσει ο υπαξιωματικός ένα εισόδημα που να αντανακλά τον ρόλο που υποτίθεται ότι θα έχει στο νέο σύστημα.
Το νομοσχέδιο μεταφέρει αυτούσιο το σημερινό πλαίσιο: λίγα χρήματα, περιορισμένη δυνατότητα εξέλιξης και εξάρτηση από υπηρεσίες και υπερωρίες.
Όλη αυτή η εικόνα έρχεται σε απόλυτη αντίθεση με το αμερικανικό μοντέλο. Εκεί, κάθε σκαλοπάτι ευθύνης έχει αντίκρισμα στο εισόδημα. Εδώ, η αλλαγή στους βαθμούς δεν συνοδεύεται από καμία βελτίωση. Είναι σαν να δημιουργείται ένα νέο «Σώμα» μόνο στην ονομασία, χωρίς να αλλάζει κάτι από αυτά που καθορίζουν την καθημερινότητα των ανθρώπων που το στελεχώνουν.
Με απλά λόγια, το μισθολογικό κομμάτι του νομοσχεδίου δεν δείχνει διάθεση ουσιαστικής αναβάθμισης. Δεν προσπαθεί ούτε να προσεγγίσει το αμερικανικό πρότυπο ούτε να δώσει κίνητρο παραμονής σε έναν υπαξιωματικό που βλέπει το μέλλον του να καθορίζεται από κρίσεις, υπηρεσίες και εξαντλητικά ωράρια. Η κυβέρνηση κρατά τη ρητορική περί «εκσυγχρονισμού», αλλά η οικονομική πραγματικότητα μένει ίδια.
Η σύνταξη: το σημείο όπου το χάσμα γίνεται ακόμη πιο εμφανές
Στις ΗΠΑ, με 20 χρόνια υπηρεσίας, ο υπαξιωματικός έχει θεμελιώσει ισόβια σύνταξη, η οποία ξεκινά περίπου στο 40% του βασικού μισθού και αυξάνεται όσο ανεβαίνει βαθμό ή συμπληρώνει περισσότερα χρόνια. Η έξοδος λόγω HYT (ανώτατου επιτρεπόμενου χρόνου παραμονής) δεν αφήνει κανέναν ξεκρέμαστο, γιατί είναι μέρος της κανονικής διαδρομής.
Στο νομοσχέδιο Δένδια, η αποχώρηση μπορεί να συμβεί με τρόπο που δεν εξασφαλίζει σύνταξη. Ένα στέλεχος μπορεί να κοπεί από κρίση ή να βγει εκτός λόγω υπηρεσιακών παραμέτρων, χωρίς το κράτος να έχει προβλέψει καμία προστασία αντίστοιχη της αμερικανικής. Εδώ βρίσκεται και η πιο ανησυχητική διαφορά: εκεί όπου το αμερικανικό σύστημα παρέχει σταθερότητα, το ελληνικό αφήνει την αβεβαιότητα ως βασική συνθήκη.
Η διαφορά δεν βρίσκεται μόνο στα ποσά, αλλά κυρίως στη φιλοσοφία.
Στις ΗΠΑ το μισθολόγιο είναι ο τρόπος με τον οποίο το κράτος αναγνωρίζει τον ρόλο των υπαξιωματικών. Στην Ελλάδα, ακόμη και με το νέο νομοσχέδιο, η αναγνώριση αυτή δεν εμφανίζεται πουθενά. Η πολιτεία ζητά περισσότερα χωρίς να προσφέρει κάτι ουσιαστικό σε αντάλλαγμα.
Γι’ αυτό και η αναφορά στο «αμερικανικό μοντέλο» μένει στα λόγια. Το περιεχόμενο —που είναι ο ρόλος, η ευθύνη και οι αποδοχές— δεν ακολουθεί.
armyvoice.gr
