“Η Πειραματική Πολιτική στη Φινλανδία”. Νέα έρευνα της διαΝέοσις

9 Ιανουαρίου, 2020

36

Πώς νέες, καινοτόμες μεθοδολογίες πειραματισμού μπορούν να βοηθήσουν στον σχεδιασμό πιο αποτελεσματικών μεταρρυθμίσεων για τα κράτη; Πώς ένα κράτος μπορεί μέσα από αυτές τις δοκιμές, τα πειράματα και τις πιλοτικές εφαρμογές στη διαδικασία παραγωγής πολιτικής να δοκιμάσει διάφορα μέτρα σε όλους τους τομείς προκειμένου να διαπιστωθεί αν εκπληρώνουν τον σκοπό τους, αν λειτουργούν ή όχι;

Η νέα δημοσιογραφική έρευνα της διαΝΕΟσις που δημοσιεύεται σήμερα, μας παρουσιάζει την “Πειραματική Φινλανδία”, ένα καινοτόμο πρόγραμμα που υλοποιείται εδώ και μερικά χρόνια. Ο Senior Editor της διαΝΕΟσις Ηλίας Νικολαΐδης παρουσιάζει το πώς μια τέτοια πειραματική προσέγγιση στην παραγωγή πολιτικής μπορεί να φέρει καλύτερες μεταρρυθμίσεις, να ενισχύσει την εμπιστοσύνη των πολιτών στο κράτος και να ενισχύσει τον δημόσιο διάλογο με αξιόπιστα δεδομένα.

Θα μπορούσε μια τέτοια μεθοδολογία να λειτουργήσει και στη δική μας χώρα; Και ποια ήταν τα αποτελέσματα του “Φινλανδικού πειράματος”;

Τι είναι, όμως, η “Πειραματική Φινλανδία;”

To 2015, η κυβέρνηση της Φινλανδίας εξήγγειλε και προχώρησε στην πραγματοποίηση μιας σειράς δοκιμών για μέτρα πολιτικής. O στόχος ήταν να βελτιωθούν διάφορες λειτουργίες του κοινωνικού κράτους: από την εκπαίδευση και το σύστημα υγείας μέχρι τα επιδόματα ανεργίας. Η Φινλανδία είναι από τις λίγες χώρες στον κόσμο που έχουν υιοθετήσει ενεργά μια τέτοια “κουλτούρα του πειραματισμού”.

Από το 2015 μέχρι το 2019 έγιναν 27 μεγάλα πειράματα σε εθνικό επίπεδο και εκατοντάδες μικρότερα πειράματα και πιλοτικές εφαρμογές μέτρων σε τοπικό επίπεδο. Ακόμα, άρχισε τη λειτουργία της η ηλεκτρονική πλατφόρμα «Τόπος για πειραματισμό», όπου ερευνητές πρότειναν τα δικά τους μικρά πειράματα με βάση θεματικές προσκλήσεις ενδιαφέροντος.

Το Βασικό Εισόδημα: Ένα διάσημο πείραμα

Το 2017 και το 2018, 2.000 τυχαία επιλεγμένοι Φινλανδοί άνεργοι άρχισαν να λαμβάνουν επίδομα 560 ευρώ τον μήνα, στη θέση άλλων επιδομάτων.
Δεν χρειαζόταν να κάνουν αίτηση, δεν μπορούσαν να αρνηθούν και το επίδομα δεν κοβόταν αν έβρισκαν δουλειά.

Τι έδειξε το πείραμα:
Η είσπραξη του εισοδήματος δεν αύξησε την πιθανότητα εύρεσης εργασίας τον πρώτο χρόνο. Όμως, εκείνοι που το λάμβαναν είχαν καλύτερη ψυχολογία:

• Είχαν μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση για την οικονομική κατάστασή τους και για την ικανότητά τους να επηρεάσουν την κοινωνία.

• Αισθάνονταν ότι είχαν καλύτερη υγεία.

• Πίστευαν ότι συγκεντρώνονται πιο εύκολα.

Άλλα Πειράματα:

• για την καλύτερη αξιοποίηση των υπηρεσιών για τους ανέργους στους δήμους
• για την ψηφιοποίηση πολλών υπηρεσιών των δήμων
• για τη βελτίωση της εκμάθησης ξένων γλωσσών στην προσχολική και στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση
• για την αξιοποίηση πολιτιστικών δράσεων στις δημόσιες υπηρεσίες υγείας
• για τη χρήση λεωφορείων χωρίς οδηγό

Ελσίνκι. Φωτογραφία: Αλεξία Τσαγκάρη, διαΝΕΟσις

Μας είπαν

“H κουλτούρα του πειραματισμού αφορά μεν μια αλλαγή τρόπου σκέψης, αλλά επίσης και την υποδομή για τον πειραματισμό και την ικανότητα για καινοτομία”.
Κάτρι Σάρκια
Ερευνήτρια του Demos Helsinki

“Τα ανοιχτά δεδομένα που προκύπτουν από τέτοια πειράματα είναι πολύ σημαντικά για την καινοτομία και την ανάπτυξη”.
Πέκα Πούσκα
Συντονιστής της Μελέτης της Βόρειας Καρελίας

“Ο πειραματισμός, οι πιο ανοιχτές μέθοδοι διακυβέρνησης γενικότερα, είναι απαραίτητα σαν αντίδοτο στον λαϊκισμό. Δίνουν στην κοινή γνώμη ορατότητα, αλλά και έλεγχο ως προς το τι ακριβώς συμβαίνει στο όνομά της”.
Τζέφ Μάλγκαν
Συγγραφέας, πρώην CEO Nesta