Πέρασε κιόλας ἕναςαἰώνας, 101 χρόνια γιὰτὴνἀκρίβεια, ἀπὸτὸν θάνατο μίας σημαντικῆςἐθνικῆςμορφῆςποὺἔδωσετὰ πάντα γιὰτὸνἈγώνατοῦΒορειοηπειρωτικοῦἙλληνισμοῦ. Πρόκειται γιὰτὸν Γεώργιο Ζωγράφο, ποὺ καταγόταν ἀπὸτὸΚεστοράτιἈργυροκάστρου.
Εἶναι ὁ ἄνθρωποςποὺ συνδέθηκε μὲτὸνἀνεπανάληπτο Βορειοηπειρωτικό Αγώνα καθὼς τότε ἀνέλαβε Πρόεδρος τῆς Κυβερνήσεως ποὺ σχηματίστηκε τὸν Φεβρουάριο τῆςἰδίαςχρονιᾶςστὸἈργυροκάστρο. Οἱἐξελίξειςὁδήγησαντελικὰστὸἡμίμετροτοῦ Πρωτοκόλλου τῆς Κερκύρας (Μάιος 1914).
Μία οἰκογένειαμὲἘθνικὴΠροσφορὰ
Ὁ Γεώργιος ἦτανυἱὸςτοῦ σπουδαίου Ἕλληνος Χρηστάκη Ζωγράφου, πού, καταγόμενος ἀπὸτὸΚεστοράτι, ἀνέπτυξεἐπιχειρηματικὴ δράση ἐντόςτῆςὈθωμανικῆς Αὐτοκρατορίας.
Τὰ πλούτη ποὺἀπέκτησε ὁ Χρηστάκης Ζωγράφος τὰ διοχέτευσε μὲ μεγάλη ἀγάπηγιὰτὴν Πίστη καὶτὸ Γένος στὴν Παιδεία, σὲἘκπαιδευτήριακαὶΔασκά-λους. Δικαίως μπορεῖνὰἀναφέρεταικαὶνὰτιμᾶταιὡςἘθνικὸςΕὐεργέτης.
Τὴνἴδια πορεία προσφορᾶςστὸν τόπο ἀκολούθησεκαὶ ὁ υἱὸς του Γεώργιος. Μὲκαλὲςσπουδὲςσὲ Παρίσι καὶ Μόναχο, ἐνίσχυσετὴν πατρική του περιουσία στηρίζοντας καὶτοὺςἀκτήμονεςτῆς Θεσσαλίας. Ἡ ἀποδοχή του ἀπὸτὸνΛαὸτὸνὁδήγησεστὴνΒουλὴστὶςἀρχὲςτοῦ 20ου αἰῶνος, ἐνῶτὸ 1909 ἀναλαμβάνειὙπουργὸςἘξωτερικῶνστὴν κυβέρνηση Ράλλη (ὅπωςθὰ γίνει ἀργότερα).
Ἡ γενέτειρα τοῦ πατέρα του, ἡ σκλάβα Ἤπειρος (ὁ ἴδιοςγεννήθηκετὸ 1863 στὸ Παρίσι) ἦταν πάντα στὸ μυαλό του. Μετὰτὴνἀπελευθέρωσή της ἀπὸτὸνἙλληνικὸΣτρατὸτὰ ἔτη1912-1913, ὁρίσθηκεἀπὸτὸνπρωθυπουργὸ Βενιζέλο ΓενικὸςΔιοικητὴςἨπείρου, στὸ διάστημα 29 Μαρτίου-31Δεκεμβρίου 1913. Τὸν Δεκέμβριο τοῦ1913 στὴν Φλωρεντία συνετελέσθητὸΔιπλωματικὸἔγκληματοῦὁμώνυμου Πρωτοκόλλου, ποὺ κομμάτιαζε στὰ δύο τὴνἬπειρο.
Ἡ Κυβέρνηση στὸἈργυροκάστρο
ΟἱἝλληνεςτῆςἐλευθέραςἙλλάδοςκαὶτῆςἑνιαίαςἨπείρου ξεσηκώθηκαν ἐναντίον αὐτῆς τῆς ἀδικίας. Ὁ Γεώργιος Χρηστάκη Ζωγράφος ἔφτασεστὸἈργυροκάστροστὶς 15 Φεβρουαρίου 1914. Τὴνἴδια μέρα κυκλοφόρησε πρὸςτὸνἨπειρωτικὸλαὸ ἡ πρώτη προκήρυξη τῆςΠροσωρινῆς Κυβερνήσεως.
Στὶς 17 Φεβρουαρίου ἀνακηρύχθηκεἐπίσημακαὶ μάλιστα μὲπανηγυρικὸ χαρακτήρα γιὰτὴν τόνωση τοῦἠθικοῦτοῦλαοῦ, ἡ Ἀνεξαρτησίαῆς Βορείου Ἠπείρου. Συγκροτήθηκε Κυβέρνηση ὑπὸτὴν Προεδρία τοῦ Ζωγράφου καὶστὶς 17 Φεβρουαρίου 1914 ὑψώθηκεστὸἈργυροκάστροἡ σημαία τῆςΑὐτόνομης Βορείου Ἠπείρου.
Βρίσκεται ὁ ἴδιοςστὸ μέσον τῆςἹστορικῆς φωτογραφίας ὅληςτῆς Κυβερνήσεως στὸἈργυροκάστρο (μὲτὴνπαρουσίατῶν 2 ἡρωικῶνἈρχιερέων Βασιλείου καὶ Σπυρίδωνος, ἐνῶτὴν σημαία τῆςΑὐτονομίαςκρατᾶὁθρυλικὸς Γιαννιώτης δημοσιογράφος Γεώργιος Χατζὴς-Πελλερέν).
Τὰ γεγονότα, ὅπωςεἴπαμε, θὰὁδηγήσουνστὸ Πρωτόκολλο τῆς Κερκύρας καὶ ὁ Ζωγράφος, μὲτὴνἔναρξητοῦΑ΄Παγκοσμίου Πολέμου (1914) καὶτὴν νέα εἴσοδοτοῦἙλληνικοῦΣτρατοῦστὴν Β. Ἤπειρο, θὰ παραχωρήσει τὴνἐξουσίαστὶςἙλληνικὲς Δυνάμεις.
Ὁ ἴδιοςθὰἐπανέλθειστὴνἑλλαδικὴπολιτικὴ σκηνή, ἀναλαμβάνονταςκαὶὙπουργὸςἘξωτερικῶντὸ 1915 ἐπὶ Δ .Γούναρη. Παρότι ἐντάχθηκεστὶς δυνάμεις τοῦΛαϊκοῦ Κόμματος, ἦτανὑπὲρτῆςεἰσόδουτῆςἙλλάδοςστὸν Πόλεμο ὑπὲρτῆςἈντάντ. Δὲνεἰσακούστηκε. Ἀποχώρησεἀπὸτὴν Κυβέρνηση καὶστὶς 7 Ἰουλίου 1920 (Νέο ἡμερολόγιο) θὰ πεθάνει στὴνἈθήνασὲἡλικία μόλις57 ἐτῶν, ἔχοντας συνδέσει καὶαὐτὸςμὲ πράξεις τὴνοἰκογένεια Ζωγράφου μὲτοὺςἈγῶνεςγιὰτὴν Μεγάλη καὶΑἰώνιαἙλλάδα.
Καὶφυσικὰτὴνσκλάβαπατρίδα του….Κάθε χρόνο στὸ Δελβινάκι, μὲτὸνἑορτασμὸτῆςἐπετείουτῆςΑὐτονομίας, τιμᾶταικαὶαὐτὸς ὁ μέγας Ἕλλην..
