Ο Τρικαλινός χώρος σαν Νομός ιδρύθηκε το 1899 και διαιρέθηκε σε δυο επαρχίες α)την επαρχία Τρικάλων με 95 κοινότητες και β)την επαρχία Καλαμπάκας με 50 κοινότητες.
Για την καλύτερη διοικητική κατανομή αλλά και την αναγκαία αλληλοβοήθεια χωρίστηκε σε επί μέρους Δήμους, με ένα σημαντικό αριθμό δορυφόρων χωριών-κοινοτήτων, που αποτέλεσαν την βάση για την μετέπειτα αλματώδη πορεία, οικονομική, πολιτική.
Σήμερα, 138 χρόνια από την απελευθέρωση της Θεσσαλίας, η πόλη των Τρικάλων, οι κωμοπόλεις Καλαμπάκας, Φαρκαδόνας και Πύλης και μια σειρά ωραιότατα χωριά σκαρφαλωμένα άλλα στις πλαγιές του Ασπροποτάμου, της Πίνδου, και των Χασίων κι άλλα απλωμένα στον απέραντο Τρικαλινό κάμπο μαγνητίζουν κάθε επισκέπτη.
Ι. Δήμος Τρικκαίων. (Πρωτεύουσα τα Τρίκαλα)
Τον απάρτιζαν τα χωριά: 1)Αγία Κυριακή, 2)Λόγγος Αχμάτ Πασά, 3) Αγία Μονή, 4)τα Αλώνια (Φλαμπουλιώτικα), 5)ο Γλύνος, 6)το Κουρμπαλί (σήμερα Φανερωμένη), 7)τα Μεγάλα Καλύβια, 8)Λεπτοκαρυά, 9)το Λογγάκι, 10)το Λέστινο (σήμερα Διπόταμος), 11)Ρόγγια, 12)το Μέρτσι Μεγάλο (σήμερα Μεγάλο Κεφαλόβρυσο), 13)το Μέρτσι Μικρό (σήμερα Μικρό Κεφαλόβουσο), 14)η Μπουχούνιστα (σήμερα Μεγαλοχώρι), 15)Νομή, 16)η Πατουλιά, 17)τα Σερβωτά, 18)η Σωτήρα, 19)το Φλαμούλι, 20)το Ριζαριό, 21)ο Πυργετός, 22)ο Κόκκινος Πύργος, 23)τα Σαράγια και 24)το Σελίμογλου.
ΙΙ. Δήμος Παραληθαίων (Πρωτεύουσα τα Ζαβλάνια)
Τον αποτελούσαν τα χωριά: 1)το Αρδάνι, 2)η Βάνια (σήμερα Πλάτανος), 3)η Ζούλιανη (σήμερα Ζηλευτή), 4)το Κατίδι (σήμερα Περδικορράχη), 5)το Κούρσεβο (σήμερα Ελληνόκαστρο), 6)η Κρινίτσα, 7)το Λιόπρασο, 8)η Νέα Σμόλια (σήμερα Αγρελιά), 9)το Παλαιογαρδίκι (σήμερα Πετρόπορος), 10)η Ράξα, 11)η Σκλάταινα (σήμερα Ρίζωμα), 12)η Συκίτσα 13)η Τουλπίτσα (σήμερα Χαϊδεμένη) 14)οι Τουρναβοί (σήμερα Χρυσαυγή) και 15)το Κόρμποβο (σήμερα Λαγκαδιά).
III. Δήμος Πιαλείας (Πρωτεύουσα ή Βαριμπόπη, σημ Φήκη)
Τον αποτελούσαν τα εξής χωριά: 1)το Βαλτινό, 2)το Βακούφι (σήμερα Ελευθεροχώρι), 3)το Βαλομάνδρι, 4)το Γενέσι, 5)το Γοργογύρι, 6)το Διάλεσι (σήμερα Διαλεχτό), 7)η Καρβουνολεπενίτσα (σήμερα Πιαλεία), 8)τα Λεσιανά (σημ. Φιλλύρα), 9)η Μεγάρχη 10)το Μπελέτσι (σήμερα Παλαιομονάστηρο), 11)το Νικλίτσι (σήμερα Καλονέρι), 12)το Ξυλοπαροίκι (σημ. Ξυλοπάροικο), 13)η Παπαράντζα (σημ. Δενδροχώρι), 14)η Μεγάλη Πουλιάνα (σημ. Πηγή), 15)η Πουλιάνα η Μικρή (σημ. Μουριά), 16)ο Πρόδρομος, 17)οι Στεφανωσαίοι(σημ. Δροσερό), 18)η Ραψίστα (σημ. Γόμφοι), 19)το Τοσκέσι (σημ Πρίνος), 20)το Τσιαγαλί (σημ. Παραπόταμος) και 21)η Τσιάρα.
IV. Δήμος Φαρκαδόνας (Πρωτεύουσα η Φαρκαδόνα)
Τον απάρτιζαν τα έξης χωριά: 1)το Ζάρκο, 2)η Βόργιανη (σημ. Αχλαδοχώρι), 3)το Βοστίδι (σημ. Κρήνη), 4)οι Γεωρνανάδες, 5)το Γριζάνο, 6)το Κεραμίδι, 7)ο Κλοκωτός, 8)οι Μπάγιες (σημ. Πετρωτό), 9)το Νεοχώρι, 10)η Πανίστα (σημ. Παναγίτσα), και 11)το μικρό Τσιότι.
V. Δήμος Τυμφαίων (Πρωτεύουσα ο Κονισκός)
Τον αποτελούσαν τα χωριά: 1)η Ασπροκκλησιά, 2)η Αχεληνάδα, 3)το Γερακάρι, 4)η επάνω Μπούρσιανη (σημ. Νέα Ζωή), 5)η κάτω Μπούρσιανη 6)το Κατσιανούνι, 7)η Κερασιά, 8)οι Κριτσοτάδες, 9)ο Λογγάς, 10)το Μαυρέλι, 11)το Μανδραβέλι, 12)ο Τραχανιώτης, 13)το Φλαμπουρέσι και 14)τα Χασάν Καλύβια.
VI. Δήμος Οξύνειας (Πρωτεύουσα η Μερίτσα = Οξύνεια)
Τον αποτελούσαν τα χωριά:1)το Βελεμίστι, 2)το Βουρλοχώρι, 3)το Γάβρογο, 4)το Κακοπλεύρι, 5)η Φλιάκα Κερασιά, 6)το Όστροβο, 7)οι Σταγιάδες και 8)το Τσούγκουρο.
VII. Δήμος Αιγινίου (Πρωτεύουσα η Καλαμπάκα)
Τον αποτελούσαν τα εξής χωριά :1)οι Άγιοι Θεόδωροι, 2)ο Βυτουμάς, 3)τα Βανακούλια, 4)το Βερετζή, 5)η Βλαχάβα, 6)η Βοεβόδα (σημ. Βασιλική), 7)το Καστράκι, 8)η Κόπραινα, 9)το Κουβέλτσι, 10)η Παρασκευή, 11)η Πρεβέντα, 12)η Σαρακίνα, 13)το Σκεπάρι, 14)οι Σπαθάδες και 15)το Τσιάσι (σημ. Περιστέρα).
VIII. Δήμος Μαλακασίου (Πρωτεύουσα το Μαλακάσι)
Τον αποτελούσαν τα χωριά: 1)οι Χλιτσιοτάδες, 2)οι Τζενεράδες, 3)το Λίμπχοβο, 4)η Κουτσούφλιανη, 5)το Μοκόσι και 6)η Στρούτσια.
IX. Δήμος Καστανιάς (Πρωτεύουσα η Καστανιά )
Τον αποτελούσαν τα χωριά :1)η Βεντίστα, 2)η Καλογριανή, 3)η Μεηδάν Κερασιά, 4)η Γκουδοβάσδα (σημ. Παναγία), 5)Οι Κοκλαίοι, 6)το Λοζέστι, 7)το Μπουροβίκο, 8)οι Τσιοναραίοι.
Χ. Δήμος Λάκμωνος (Πρωτεύουσα το Χαλίκι)
Τον αποτελούσαν τα χωριά :1)το Κότορι, 2)η Λεπενίτσα, 3)η Παλαιομηλιά, 4)η Σκληνιάσα.
XI. Δήμος Χαλκίδος (Πρωτεύουσα η Κρανιά)
Τον αποτελούσαν τα εξής χωριά: 1)η Βελίντιανα, 2)το Γιοβάν, 3)τα Δολιανά, 4)το Δρανοβίστι, 5)το άνω Περλιάγκο, 6)το κάτω Περλιάνκο, 7)ο Κλινοβός, 8)το Παλαιοχώρι, 9)η Χουτιάνα.
XII. Δήμος Αθαμάνων (Πρωτεύουσα το Γαρδίκι)
Τον αποτελούσαν τα χωριά: 1)η Δέση, 2)το Καμνάϊ, 3)η Μουτσιάρα, 4)η Τζούρτζια, 5)το Τυφλοσέλι.
XIII. Δήμος Κοθωνίων (Πρωτεύουσα η Βιτσίστα = Μεσοχώρα)
Τον αποτελούσαν τα εξής χωριά: 1)το Βαλκάνο, 2)το Βαθύρεμα, 3)το Βαρδάρι, 4)το Γκεβενοσέλι, 5)το Γκιόνα, 6)το Ντομπρόϊ, 7)το Κοθώνι, 8)το Γκολφαρι ή Κορφάρι, 9)το Καπρόϊ, 10)το Κορνέσι, 11)το Μερόκοβο, 12)το Μπούκουρο, 13)το Παχτούρι, 14)το Πλόπλι και 15)το Σκλύβαινο.
ΧIV. Δήμος Αιθίκων (Πρωτεύουσα η Τύρνα = Ελάτη)
Τον αποτελούσαν τα εξής χωριά :1)τα Βίτσιανα, 2)το Βετερνίκο, 3)η Γκαβαλιόρα, 4)το Δούσκο, 5)το Δραμίζι, 6)το Ζιόλι, 7)οι Καλόγηροι, 8)τα Κούτσιανα, 9)το Λάντζο, 10)η Παλαιοκαρυά, 11)το Περτούλι, 12)η Πύρρα, 13)η Πόρτα Παζάρι, 14)το Ράχοβο και 15)το Τυχάϊ.
Για την αντιγραφή: Σ.Α. Μπακοβασίλης
