Γράφει και επιμελείται ο Σωκράτης Τσαγκαδόπουλος
Οι Κυριακές των εκλογών είχαν τα χρόνια εκείνα τη δική τους ιδιαιτερότητα. Υπήρχε ένας εκνευρισμός στο σπίτι που είχε σαν αφορμή, κυρίως, σε ποιο υποιψήφιο βουλευτή Θα ρίξουν την ψήφο τους αφού η επιλογή του κόμματος ανήκε στους άνδρες.
‘Υστερα , ήταν και το εκλογικό βιβλιάριο που ήταν κάπου καταχωνιασμένο και δεν το εύρισκαν με αποτέλεσμα να εκνευρίζονται οι άνδρες με τις συζύγους τους που είχαν την μανία του συμμαζέματος. Τα εκλογικά κέντρα φυλάσσονταν από φαντάρους με εξάρτηση εκστρατείας.
Πολλοί έπαιρναν δυο εφημερίδες για «ξεκάρφωμα». Η εκλογική ατμόσφαιρα άρχισε να δημιουργείται από το απόγευμα του Σαββάτου, με την απαγόρευση της αγοράς και της πώλησης οινοπνευματωδών ποτών. Ύστερα κλείνανε για όλο το εικοσιτετράωρο όλα τα κέντρα, καφενεία, ζαχαροπλαστεία, ταβέρνες κλπ.
Και μόνο στα εστιατόρια επιτρεπόταν να λειτουργήσουν δυο ώρες το μεσημέρι για να μην μείνουν νηστικοί οι εργένηδες(οι μπεκιάρηδες).Τα λιγοστά τροχοφόρα που υπήρχαν τότε έπρεπε να είναι εφοδιασμένα με ειδική άδεια της τροχαίας για να κυκλοφορήσουν.
Μετά την άσκηση του εκλογικού δικαιώματος Θα μαζεύονταν στο σπιτάκι τους για να ακούσουν και να σχολιάσουν τα αποτελέσματα.
Τα αποτελέσματα μετέδιδε ο Ραδιοφωνικός Σταθμός Αθηνών ενώ τα Πολιτικά Γραφεία ήταν γεμάτα από οπαδούς και περίμεναν τους εκλογικούς τους αντιπροσώπους. Κάπως έτσι ξημέρωναν πάνω-κάτω οι εκλογές από 1946 έως το 1964 και περίπου έτσι ξημέρωσε και η Κυριακή ( Σεπτεμβρίου 1951 με εκλογές που προκηρύχθηκαν «λόγω ασυμφωνίας χαρακτήρων» 18 μήνες μετά τις προηγούμενες και τις οποίες διεκδικούσε να κερδίσει ο Ελληνικός Συναγερμός του Αλεξ. Παπάγου.
Οι εκλογές αυτές μπορούν να χαρακτηριστούν ιστορικές, διότι ήσαν η αφετηρία στις καθοριστικές πολιτικές εξελίξεις που φτάνουν ως τις μέρες μας. Τότε καταργήθηκε η απλή αναλογική και καθιερώθηκε η ενισχυμένη για να ακολουθήσει το «τριαξονικό», πλειοψηφικό, ενισχυμένη αναλογική , απλή αναλογική (ανάλογα με την εκλογική δύναμη του κυβερνώντος κόμματος ίσχυαν το πλειοψηφικό στις περιφέρειες που είχε εκλογική δύναμη μεγάλη, όπου σάρωνε τις έδρες.
Η ενισχυμένη όταν οι δυνάμεις ήταν ισοδύναμες και η απλή αναλογική όταν οι δυνάμεις ήταν πολύ μειωμένες αλλά τσιμπούσες και σε αυτές κάποιες έδρες).Βέβαια, πρόσωπα τα οποία είχαν γράψει τη δική τους ιστορία, έπαψαν να υπάρχουν στο πολιτικό στερέωμα ή στη ζωή όπως ο υπέργηρος Θεμιστοκλής Σοφούλης.
‘Ετσι ξημέρωσε η μέρα των εκλογών. Με υπεροψία προσέρχονται στις κάλπες οι οπαδοί του Συναγερμού προεξοφλώντας το εκλογικό αποτέλεσμα. Αλλά και αποφασισμένα τα ιστορικά και αειθαλή κόμματα να τους φράξουν τον δρόμο.
Ανίερες εκλογικές συμμαχίες συνάπτονται μεταξύ των προαιώνιων εχθρών, του Λαϊκού Κόμματος και των Φιλελευθέρων, ενώ το υπέρ τους …άρωμα του άνακτος διαχέεται στον αιθέρα.
Η εξήγηση που έδωσε υπουργός γι αυτές τις «παρά φύσιν» συνεργασίες ήταν καλά τεκμηριωμένη: «’Οταν τα μουλάρια νοιώθουν κίνδυνο, κάνουν κύκλο, προτάσσουν τα καπούλια τους και κλωτσάνε».
Τελικά, ο Ελληνικός Συναγερμός δεν εξασφάλισε αυτοδυναμία και σχηματίστηκε Κυβέρνηση της ΕΠΕΚ και των Φιλελεύθερων η δε δύναμις του άλλοτε πανίσχυρου Λαϊκού Κόμματος περιορίστηκε στην εκλογή μόνο δύο βουλευτών, μία εκ των οποίων κατέλαβε ο αρχηγός του κόμματος Ντίνος Τσαλδάρης και την άλλη έδρα κατέλαβε ο μουσουλμάνος Χαβδή.
Ο Γεώργιος Παπανδρέου , ο οποίος ουδέποτε είχε αξιόπιστο -αξιόλογο κόμμα ήταν για μια φορά ακόμα εκτός Βουλής. Και Θα παρέμενε εκτός Βουλής αν δεν τον «συμμάζευε» ο Παπάγος στον Ελληνικό Συναγερμό, από τον οποίο για το «ευχαριστώ» , αφού ανεξαρτητοποιήθηκε ύβριζε τον Παπάγο , που χωρίς αυτόν Θα είχε οριστικά ταφεί πολιτικά, ενδεχομένως.
Αλλά και προς τον παλαιό μέντορά του εστράφη ο Γ. Παπανδρέου αλλά και του γιού του Ελ. Βενιζέλου Σοφοκλή Βενιζέλο. Δεξιοτέχνης του λόγου ο Γ. Παπανδρέου ήταν αναμφισβήτητα. Είπε λοιπόν: «την Κυβέρνηση απαρτίζουν ένας ανίκανος για κάθε τι (Πλαστήρας) και ένας ικανός για όλα(Σοφ. Βενιζέλος)», ζητώντας την παραίτησή τους και εκλογές, και όταν ο Βενιζέλος αγανάκτησε με τις συνεχείς προτροπές του για παραίτηση είπε « ο κ. Παπανδρέου βιάζεται». Ο Παπανδρέου αυθημερόν απάντησε λέγοντας « Δεν βιάζομαι εγώ».
0 κ. Βενιζέλος καθυστερεί». Τα ιοβόλα βέλη του ήταν τότε στο ζενίθ. Αν και παραπαίουσα η Κυβέρνηση έφερε εν τούτοις και ψηφίστηκε στη Βουλή, με αποχώρηση του Ελληνικού Συναγερμού το Σύνταγμα του 1952 με πλειοψηφία δύο μόνο βουλευτών του Μουσουλμάνου Χαμδή και του αριστερού Καραμαούνα.
Οι δεξιές εφημερίδες το αποκαλούσαν χλευαστικά «Σύνταγμα Χαμδή-Καραμαούνα» και πολλοί αρνούνταν να το αναγνωρίσουν να το αναγνωρίσουν επειδή δε τηρήθηκε το άρθρο 108 του Συντάγματος. Σε κάποια στιγμή επενέβη ο Εισαγγελέας και η «ΕΣΤΙΑ» έγραψε την επομένη ότι στο ακροτελεύτιο άρθρο 114 δίπλα στο «αφιερούνται στον πατριωτισμό των Ελλήνων» να προσθέσουν «και στην επαγρύπνηση του Εισαγγελέως.
Και όμως το παράνομο Σύνταγμα επέζησε μέχρι την 29 Σεπτεμβρίου 1968 που καταργήθηκε για να το νεκραναστήσει για λίγους μήνες, τον Ιούλιο του 1974 ο Κων. Καραμανλής.
Σωκράτης Τσαγκαδόπουλος
Δικηγόρος
(Επιμελείται και παρουσιάζει την εκπομπή «Στον απόηχο των γεγονότων» από τον Ρ/σ ΦΜ 100 ΡΑΔΙΟ ΖΥΓΟΣ)
