Η αναπηρία αναμφίβολα τρομάζει. Δεν είναι ομαλή κατάσταση και φέρνει άγνωστα και δύσκολα δεδομένα στη ζωή.
Συνήθης μορφή αναπηρίας είναι εκείνη που παρουσιάζει κινητικά προβλήματα. Εκεί που η δυνατότητα κίνησης, το περπάτημα ήταν μια φυσική και αυτονόητη ενέργεια τώρα αποτελεί πρόβλημα, ίσως και αιτία κοινωνικής απομόνωσης.
Είναι λοιπόν επιβεβλημένο οι γονείς μόλις συνέλθουν από το σοκ του πρώτου καιρού, αντί να κρατούν το παιδί τους σε χρυσό κλουβί με εντονότατες τάσεις υπερπροστασίας να οργανώσουν τη ζωή του παιδιού τους. Πρώτα από όλα να δημιουργήσουν τεχνικές συνθήκες διευκόλυνσης εξόδου από το σπίτι. Η καλύτερη ψυχοθεραπεία είναι η μη διακοπή με τον ομφάλιο λώρο της ζωής, την καθημερινή συνύπαρξη, την επαφή και την τριβή με την κοινωνία.
Επίσης δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι όλοι οι άνθρωποι είμαστε ίσοι. Έχουμε κοινή αρχή με τη γέννησή μας και κοινό τέλος με το θάνατο. Στη διάρκεια της ζωής ο καθένας μας καλείται να προσφέρει κάποιο «λιθαράκι», σε αυτό το οικοδόμημα που λέγεται κοινωνία. Μπορεί κανείς να αμφισβητήσει την εξυπνάδα, εφευρετικότητα ή ακόμα και παραγωγικότητα των ΑμεΑ; Η αξιοποίηση των δυνατοτήτων αυτών των ατόμων θα λειτουργήσει προς όφελος όλων μας.
Η εργασία για κάθε άτομο είναι μέσο αυτοπραγμάτωσης. Προσωπικά πιστεύω ότι η επαγγελματική αποκατάσταση είναι το σπουδαιότερο πράγμα για ένα άτομο με αναπηρία. Προσφέρω σημαίνει ζω, σημαίνει αξίζω και εν τέλει σημαίνει αξίζει να ζω. Έχουμε ακούσει πολλές φορές την έκφραση «χαρά και εργασία». Η συγκεκριμένη έκφραση αναφέρεται στις ψυχικές απολαβές της εργασίας. Η απασχόληση του ατόμου με κάτι σημαντικό του δίνει την αίσθηση ότι είναι χρήσιμος, του δίνει ένα ρόλο και μια θέση στην κοινωνία. Το άτομο δεν υφίσταται παρά μόνο εμπλεγμένο στο κοινωνικό δίκτυο. Με τον τρόπο αυτό αποφεύγεται ο κοινωνικός αποκλεισμός του ατόμου, το οποίο δύναται να ανήκει εκτός από το στενό οικογενειακό περιβάλλον στο σχολικό και αργότερα επαγγελματικό περιβάλλον.
Όσο όμως οι πολεοδομικές και συγκοινωνιακές συνθήκες της χώρας μας δε βελτιώνονται σημαντικά προς διευκόλυνση των ατόμων με αναπηρία, για να βγουν έξω όλοι, είναι βέβαιο ότι οι προσπάθειες του κράτους σε άλλους τομείς που αφορούν την αναπηρία (ειδικά σχολεία, επαγγελματική αποκατάσταση και κοινωνική ένταξη καθώς και η οικονομική στήριξη ) αποτελούν χαμένη υπόθεση όταν αυτοί οι άνθρωποι δε μπορούν να τα πράξουν όλα αυτά. Απαιτείται λοιπόν διαμόρφωση όλων των δημοσίων χώρων, ώστε να έχουν άνετη πρόσβαση από το κάθε άτομο με αναπηρία.
Και αλίμονο αν κάνουμε το λάθος να διερωτηθούμε: εμένα τι με αφορά; Η αποστασιοποίηση από το πρόβλημα δε δικαιολογείται, γιατί κανένας μας δεν ξέρει τι του επιφυλάσσει η ζωή. Το μέλλον του καθένα από εμάς, παρ’ όλους τους προγραμματισμούς παραμένει αβέβαιο. Δεν είναι απαραίτητο να βρεθούμε στη θέση κάποιου ανήμπορου συμπολίτη μας για να τον καταλάβουμε.
Με χαρά χθες εκεί που σέρφαρα στο διαδίκτυο είδα ότι μια μεγάλη αλυσίδα σούπερ μάρκετ έχει ανθρώπινο πρόσωπο δημιούργησε ειδικά καροτσάκια για να διευκολύνει τα άτομα που αντιμετωπίζουν κινητικά προβλήματα όσον αφορά τις αγορές τους. Αυτό αξίζει πολλά συγχαρητήρια και πρέπει να γίνει παράδειγμα προς μίμηση όλων. Γιατί δικαίωμα σε φυσιολογικούς ρυθμούς ζωής έχουν όλοι οι άνθρωποι και μερικά πράγματα είναι τόσο εύκολο να επιτευχθούν όταν υφίσταται θέληση, καλή διάθεση και ανθρωπιά!
Ας σταματήσουμε λοιπόν να εθελοτυφλούμε στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα άτομα που ανήκουν στην κατηγορία των ΑμεΑ και ας προσπαθήσουμε όλοι μας – ο καθένας με τον τρόπο του – να προσεγγίσουμε αυτό το κοινωνικό πρόβλημα ,που μας αφορά όλους ανεξαιρέτως.
Χαρμπέα Ιωάννα, κοινωνιολόγος/εγκληματολόγος απόφοιτη Παντείου Πανεπιστημίου Αθηνών.
